VERGİ İDARESİ
Vergi idaresi ile ilgili açıklamalar; idari teşkilat, denetim birimleri ve matrah tespitinde idareye yardımcı olan takdir komisyonları olmak üzere üç başlık altında yapılacaktır.
İdari Teşkilat
Gelir İdaresi Başkanlığı: 5345 sayılı Kanunâ€â•la kurulmuştur. Uygulamaya yönelik vergi hizmetlerini yürütmektedir.
Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü: 5452 sayılı Kanunâ€â•la kurulmuştur. Vergi kanunlarını hazırlamak, teknik hesaplamalar yapmak, gelir bütçesini hazırlamak gibi görevleri vardır.
Vergi daireleri; mükellefi tespit eden, vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk, tahsilâtını yapan idari birimlerdir.
Denetim Birimleri
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, 10.7.2011 tarihli RGâ€â•de yayımlanan 646 sayılı KHK ile “dağınıklık ve çok başlılığı ortadan kaldırma†gerekçesiyle kurulmuş ve mevcut tüm denetim elemanları yeni isimleri ile bu
Başkanlığın içinde toplanmıştır.
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, doğrudan Bakanâ€â•a bağlı olarak çalışmaktadır ve başkan, başkan yardımcıları, grup başkanları ve vergi Müfettişlerinden oluşmaktadır.
Başkanlık içinde;
ï Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler (A Grubu),
ï Büyük Ölçekli Mükellefler (B Grubu),
ï Organize Vergi Kaçakçılığı İle Mücadele (C Grubu),
ï Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar (D Grubu) olmak üzere dört tane grup başkanlığı oluşturulmuştur.
Takdir Komisyonları
Takdir Komisyonları; Yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapar; vergi kanunlarında yazılı fiyat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir eder. Takdir komisyonu bu görevlerin yaparken takdir sebepleri bulunup bulunmadığını incelemez. Yalnız hatalı gördüğü muamelelerde, ilgili vergi dairesini yazı ile ikaz eder.
VERGİ BORÇLUSU (MÜKELLEF)
Vergi borçlusu (veya vergi mükellefi) “vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden gerçek veya tüzel kişi†şeklinde tanımlanmıştır.
Verginin mükellefi;
 Gerçek kişiler olabilir. Örneğin gelir vergisi mükellefleri,
 Tüzel kişiler olabilir. Örneğin kurumlar vergisi mükellefi olarak öngörülen sermaye şirketleri,
 Tüzel kişiliği olmayan bazı kuruluşlar olabilir. Örneğin kurumlar vergisi mükellefi olabilen iş ortaklıkları.
VERGİ SORUMLUSU
Vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir.
Vergi kanunlarıyla kabul edilen hâller hariç olmak üzere, vergi sorumluluğuna ilişkin özel sözleşmeler vergi idaresini bağlamaz.
Vergi sorumlusunu mükelleften ayıran temel farklılık, vergiyi doğuran olayın mükellefin şahsında doğmakta olmasıdır. Vergi sorumlusu ise asıl vergi mükellefi yerine;
o Vergi kesme,
o Defter tutma,
o Fiş-fatura gibi belgeleri alma ve düzenleme,
o Beyanname verme,
o Yasaların öngördüğü diğer bazı yükümlülükleri yerine getirmekle yükümlüdür.
Vergi Kesenlerin Sorumluluğu
VUKâ€â•un 11. maddesinde:
“Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar†hükmüne yer verilmiştir. Bu yöntem kaynakta kesinti veya stopaj yoluyla verginin alınması şeklinde de isimlendirilmektedir. Kolay ve emin bir tahsil yöntemidir çünkü bu uygulamada vergi kesintisi, gelir mükellefin eline geçmeden yapılmaktadır.
Temsilcinin Vergiyle İlgili Sorumluluğu
Temsil, kişi iradesinin önemi olmaksızın, herhangi bir kanun hükmünden kaynaklanıyorsa buna “kanuni temsil†adı verilir.
Kişinin kendi işini yetki vererek başkasına yaptırmasına ise “iradi temsil†denilir
Kanuni Temsil
Kanuni temsil bizzat yasalarda öngörülen, bir başka ifadeyle yasadan doğan temsil türüdür.
Gerçek Kişilerde Kanuni Temsil: Gerçek kişilerde küçükler (henüz dünyaya gelmemiş cenin dâhil 18 yaşını doldurmamış kişi), akıl hastaları ve kısıtlılar da (örneğin hapiste cezasını çeken kişi de) vergi mükellefi olabilmektedir.
Fiil ehliyeti bulunmayan bu kişilerin, vergi mükellefiyeti ve vergi sorumluluğu ile ilgili ödevlerini ise kanuni temsilcileri yerine getirecektir.
Sözünü ettiğimiz kanuni temsilciler sorumluluğunu yerine getirmeyerek vergiyi ödemezse;
ï‚– Ödenmeyen vergi önce temsil edilen gerçek kişiden istenir.
ï‚– Eğer ondan alınamazsa bu vergi borçlarından temsilci sorumlu tutulacaktır.
Ödenmeyen vergiyle ilgili cezalardan ise sadece temsilci sorumlu tutulmuştur
Tüzel Kişilerde Kanuni Temsil: Tüzel kişi vergi mükelleflerinin; gerek kendi mükellefiyetleri, gerekse vergi sorumluluklarının yerine getirilmesinden, kanuni temsilcileri sorumlu tutulmuştur.
Anonim şirketlerde kanuni temsilci, esasen yönetim kuruludur. Fakat Ticaret Kanunu 319. Maddenin verdiği imkân kullanılarak temsilci tayin edilmişse belirlenen bu temsilci ile birlikte yönetim kurulu üyelerinden bir tanesi kanuni temsilci görevini yürütür.
Limitet şirketlerde kanuni temsilciye ilave olarak ortaklar da kamu borcundan sorumlu tutulmuştur.
Buna göre, limitet şirketin malvarlığından ve kanuni temsilciden (müdürden) tahsil edilemeyen kamu alacakları ortaklardan ortaklık payı oranında talep edilir. Bir tüzel kişi işletmenin muhasebecisi sahte belge (naylon fatura) temin edip kullanırsa bunun sorumluluğu kendisine ait olacaktır.
İradi Temsil
Vergi Usul Kanunu, kural olarak mükellefin işlerini veya ödevlerini tayin edeceği iradi temsilciye devretmesi yolunu kapatmıştır. Bu konuda Vergi Usul Kanunuâ€â•nun 8. maddesinde son derece açık bir düzenleme yer almıştır:
“Vergi kanunlarıyla kabul edilen hâller müstesna olmak üzere, mükellefiyete veya vergi sorumluluğuna müteallik özel mukaveleler vergi dairelerini bağlamaz.â€
Bu hükümle, yasalarda sayılan konular dışında vergiye ilişkin ödevlerin özel sözleşmelerle başkalarına devredilemeyeceği, böyle bir durumda bu sözleşmelerin vergi idaresini bağlamayacağı öngörülmektedir.
Diğer Sorumluluk Türleri
Müteselsil sorumluluk, bir vergi borcu ile ilgili olarak, aynı anda birden fazla kişinin sorumlu olmasıdır.
Müteselsil olmayan sorumluluk
ïÆ’¾ Kanuni temsilcilerin sorumluluğunda, vergi idaresinin muhatap alabileceği birden fazla sorumlu bulunmaktadır. Ancak idare, bu kişileri aynı anda takip etme hakkına sahip olmayıp önce birinci derecede sorumlu olanları takip etmekte; alacağını buradan tahsil edememe hâlinde diğerlerini de takip etme hakkına kavuşmaktadır.
ïÆ’¾ Vergi kesenlerin sorumluluğunda ise karşısında muhatap olarak sadece vergi kesen (stopaj yapan) kişi bulunmaktadır.
Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu
Şirketlerin tasfiyesi durumunda, tasfiyeye tabi tutulan şirketin vergi borçlarından tasfiye memuru sorumlu tutulmaktadır. Böyle bir durumda tasfiye işlemlerini yapmakla görevlendirilen tasfiye memuru öncelikle şirketin vergi borçlarını ödemek zorundadır.
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli
Mali Müşavirlerin Sorumluluğu
VUK mük. m. 227 ile Maliye Bakanlığına verilen yetki gereğince mükellefler:
Vergi beyannamelerini serbest muhasebeci (SM), serbest muhasebeci mali müşavir (SMM) ve yeminli mali müşavirlere (YMM) imzalatmak, Vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanabilmeleri için de yeminli mali müşavirler (YMM) tarafından düzenlenen tasdik raporu ibraz etmek zorundadır.
Mükelleflerin beyannamelerini imzalayan veya tasdik raporu düzenleyen serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler, imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağı olan belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi, ceza ve gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.
Özel Tüketim Vergisi ve Veraset ve İntikal Vergisinde Sorumluluk
Bazı vergi kanunlarında; noter, trafik, tapu, banka, belediye gibi kurumlara mükelleflerin vergi ödevlerine uyup uymadığını kontrol etme ve eksiklik olması hâlinde işlem yapmama mecburiyeti getirilmiştir. İşlem yapanlara ise mükellefin ödemesi gereken vergi borcuyla ilişki kurularak bir sorumluluk yüklenmiştir.
Ölenin Vergi Borçlarından Mirasçıların Sorumluluğu
Ölüm hâlinde, ölen kişinin vergi borçları mirasçılara intikal eder, vergi cezası borçları ise mirasçılara intikal etmemekte, ölümle birlikte ortadan kalkmaktadır.
MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ
ïÆ’¨ Bildirme
ïÆ’¨ Defter tutma
ïÆ’¨ Defter tasdiki
ïÆ’¨ Kayıt nizamı
ïÆ’¨ Belge düzenleme ve verme
ïÆ’¨ Defterlere kayıt
ïÆ’¨ Belgelerin saklanması
ïÆ’¨ Beyanname verme
ïÆ’¨ Eksik beyanda bulunmama
Bildirme yükümlülüğü: Vergi Usul Kanunu işe başlamayı, işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde; iş değişikliğini ve işi bırakmayı 1 ay içinde, bina ve arazi değişikliklerini ise iki ay içinde bildirme zorunluluğunu getirmektedir
Kayıt nizamı ile ilgili yükümlülükler: Bu maddelerde Türkçe kayıt, Türk para birimi ile kayıt, zamanında kayıt gibi düzenlemeler vardır.
Fatura düzenleme yükümlülüğü: Fatura, malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenir.
Sevk irsaliyesi: Sevk irsaliyesi, satılan malın taşınması durumunda, malın özelliklerini içeren ve araçta bulundurulması gereken bir belgedir.
Gider pusulası: Örneğin, evinde turistik eşyalar yapan ve bunları bir mağazaya satan muaf esnafa ödeme yapan mağaza sahibi, gider pusulası düzenlemek ve yapılan ödeme üzerinden %2 oranında vergi tevkifatı yapmak zorundadır.
Serbest meslek makbuzu: Avukat, doktor, muhasebeci gibi serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilât için iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlemek ve bir nüshasını müşteriye vermek zorundadır.
Vergi hukuku açısından belgelerin saklanması gereken süre 5 yıl olarak belirlenmiştir.
Vergi idaresi ile ilgili açıklamalar; idari teşkilat, denetim birimleri ve matrah tespitinde idareye yardımcı olan takdir komisyonları olmak üzere üç başlık altında yapılacaktır.
İdari Teşkilat
Gelir İdaresi Başkanlığı: 5345 sayılı Kanunâ€â•la kurulmuştur. Uygulamaya yönelik vergi hizmetlerini yürütmektedir.
Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü: 5452 sayılı Kanunâ€â•la kurulmuştur. Vergi kanunlarını hazırlamak, teknik hesaplamalar yapmak, gelir bütçesini hazırlamak gibi görevleri vardır.
Vergi daireleri; mükellefi tespit eden, vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk, tahsilâtını yapan idari birimlerdir.
Denetim Birimleri
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, 10.7.2011 tarihli RGâ€â•de yayımlanan 646 sayılı KHK ile “dağınıklık ve çok başlılığı ortadan kaldırma†gerekçesiyle kurulmuş ve mevcut tüm denetim elemanları yeni isimleri ile bu
Başkanlığın içinde toplanmıştır.
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, doğrudan Bakanâ€â•a bağlı olarak çalışmaktadır ve başkan, başkan yardımcıları, grup başkanları ve vergi Müfettişlerinden oluşmaktadır.
Başkanlık içinde;
ï Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler (A Grubu),
ï Büyük Ölçekli Mükellefler (B Grubu),
ï Organize Vergi Kaçakçılığı İle Mücadele (C Grubu),
ï Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar (D Grubu) olmak üzere dört tane grup başkanlığı oluşturulmuştur.
Takdir Komisyonları
Takdir Komisyonları; Yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapar; vergi kanunlarında yazılı fiyat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir eder. Takdir komisyonu bu görevlerin yaparken takdir sebepleri bulunup bulunmadığını incelemez. Yalnız hatalı gördüğü muamelelerde, ilgili vergi dairesini yazı ile ikaz eder.
VERGİ BORÇLUSU (MÜKELLEF)
Vergi borçlusu (veya vergi mükellefi) “vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden gerçek veya tüzel kişi†şeklinde tanımlanmıştır.
Verginin mükellefi;
 Gerçek kişiler olabilir. Örneğin gelir vergisi mükellefleri,
 Tüzel kişiler olabilir. Örneğin kurumlar vergisi mükellefi olarak öngörülen sermaye şirketleri,
 Tüzel kişiliği olmayan bazı kuruluşlar olabilir. Örneğin kurumlar vergisi mükellefi olabilen iş ortaklıkları.
VERGİ SORUMLUSU
Vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir.
Vergi kanunlarıyla kabul edilen hâller hariç olmak üzere, vergi sorumluluğuna ilişkin özel sözleşmeler vergi idaresini bağlamaz.
Vergi sorumlusunu mükelleften ayıran temel farklılık, vergiyi doğuran olayın mükellefin şahsında doğmakta olmasıdır. Vergi sorumlusu ise asıl vergi mükellefi yerine;
o Vergi kesme,
o Defter tutma,
o Fiş-fatura gibi belgeleri alma ve düzenleme,
o Beyanname verme,
o Yasaların öngördüğü diğer bazı yükümlülükleri yerine getirmekle yükümlüdür.
Vergi Kesenlerin Sorumluluğu
VUKâ€â•un 11. maddesinde:
“Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar†hükmüne yer verilmiştir. Bu yöntem kaynakta kesinti veya stopaj yoluyla verginin alınması şeklinde de isimlendirilmektedir. Kolay ve emin bir tahsil yöntemidir çünkü bu uygulamada vergi kesintisi, gelir mükellefin eline geçmeden yapılmaktadır.
Temsilcinin Vergiyle İlgili Sorumluluğu
Temsil, kişi iradesinin önemi olmaksızın, herhangi bir kanun hükmünden kaynaklanıyorsa buna “kanuni temsil†adı verilir.
Kişinin kendi işini yetki vererek başkasına yaptırmasına ise “iradi temsil†denilir
Kanuni Temsil
Kanuni temsil bizzat yasalarda öngörülen, bir başka ifadeyle yasadan doğan temsil türüdür.
Gerçek Kişilerde Kanuni Temsil: Gerçek kişilerde küçükler (henüz dünyaya gelmemiş cenin dâhil 18 yaşını doldurmamış kişi), akıl hastaları ve kısıtlılar da (örneğin hapiste cezasını çeken kişi de) vergi mükellefi olabilmektedir.
Fiil ehliyeti bulunmayan bu kişilerin, vergi mükellefiyeti ve vergi sorumluluğu ile ilgili ödevlerini ise kanuni temsilcileri yerine getirecektir.
Sözünü ettiğimiz kanuni temsilciler sorumluluğunu yerine getirmeyerek vergiyi ödemezse;
ï‚– Ödenmeyen vergi önce temsil edilen gerçek kişiden istenir.
ï‚– Eğer ondan alınamazsa bu vergi borçlarından temsilci sorumlu tutulacaktır.
Ödenmeyen vergiyle ilgili cezalardan ise sadece temsilci sorumlu tutulmuştur
Tüzel Kişilerde Kanuni Temsil: Tüzel kişi vergi mükelleflerinin; gerek kendi mükellefiyetleri, gerekse vergi sorumluluklarının yerine getirilmesinden, kanuni temsilcileri sorumlu tutulmuştur.
Anonim şirketlerde kanuni temsilci, esasen yönetim kuruludur. Fakat Ticaret Kanunu 319. Maddenin verdiği imkân kullanılarak temsilci tayin edilmişse belirlenen bu temsilci ile birlikte yönetim kurulu üyelerinden bir tanesi kanuni temsilci görevini yürütür.
Limitet şirketlerde kanuni temsilciye ilave olarak ortaklar da kamu borcundan sorumlu tutulmuştur.
Buna göre, limitet şirketin malvarlığından ve kanuni temsilciden (müdürden) tahsil edilemeyen kamu alacakları ortaklardan ortaklık payı oranında talep edilir. Bir tüzel kişi işletmenin muhasebecisi sahte belge (naylon fatura) temin edip kullanırsa bunun sorumluluğu kendisine ait olacaktır.
İradi Temsil
Vergi Usul Kanunu, kural olarak mükellefin işlerini veya ödevlerini tayin edeceği iradi temsilciye devretmesi yolunu kapatmıştır. Bu konuda Vergi Usul Kanunuâ€â•nun 8. maddesinde son derece açık bir düzenleme yer almıştır:
“Vergi kanunlarıyla kabul edilen hâller müstesna olmak üzere, mükellefiyete veya vergi sorumluluğuna müteallik özel mukaveleler vergi dairelerini bağlamaz.â€
Bu hükümle, yasalarda sayılan konular dışında vergiye ilişkin ödevlerin özel sözleşmelerle başkalarına devredilemeyeceği, böyle bir durumda bu sözleşmelerin vergi idaresini bağlamayacağı öngörülmektedir.
Diğer Sorumluluk Türleri
Müteselsil sorumluluk, bir vergi borcu ile ilgili olarak, aynı anda birden fazla kişinin sorumlu olmasıdır.
Müteselsil olmayan sorumluluk
ïÆ’¾ Kanuni temsilcilerin sorumluluğunda, vergi idaresinin muhatap alabileceği birden fazla sorumlu bulunmaktadır. Ancak idare, bu kişileri aynı anda takip etme hakkına sahip olmayıp önce birinci derecede sorumlu olanları takip etmekte; alacağını buradan tahsil edememe hâlinde diğerlerini de takip etme hakkına kavuşmaktadır.
ïÆ’¾ Vergi kesenlerin sorumluluğunda ise karşısında muhatap olarak sadece vergi kesen (stopaj yapan) kişi bulunmaktadır.
Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu
Şirketlerin tasfiyesi durumunda, tasfiyeye tabi tutulan şirketin vergi borçlarından tasfiye memuru sorumlu tutulmaktadır. Böyle bir durumda tasfiye işlemlerini yapmakla görevlendirilen tasfiye memuru öncelikle şirketin vergi borçlarını ödemek zorundadır.
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli
Mali Müşavirlerin Sorumluluğu
VUK mük. m. 227 ile Maliye Bakanlığına verilen yetki gereğince mükellefler:
Vergi beyannamelerini serbest muhasebeci (SM), serbest muhasebeci mali müşavir (SMM) ve yeminli mali müşavirlere (YMM) imzalatmak, Vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanabilmeleri için de yeminli mali müşavirler (YMM) tarafından düzenlenen tasdik raporu ibraz etmek zorundadır.
Mükelleflerin beyannamelerini imzalayan veya tasdik raporu düzenleyen serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler, imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağı olan belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi, ceza ve gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.
Özel Tüketim Vergisi ve Veraset ve İntikal Vergisinde Sorumluluk
Bazı vergi kanunlarında; noter, trafik, tapu, banka, belediye gibi kurumlara mükelleflerin vergi ödevlerine uyup uymadığını kontrol etme ve eksiklik olması hâlinde işlem yapmama mecburiyeti getirilmiştir. İşlem yapanlara ise mükellefin ödemesi gereken vergi borcuyla ilişki kurularak bir sorumluluk yüklenmiştir.
Ölenin Vergi Borçlarından Mirasçıların Sorumluluğu
Ölüm hâlinde, ölen kişinin vergi borçları mirasçılara intikal eder, vergi cezası borçları ise mirasçılara intikal etmemekte, ölümle birlikte ortadan kalkmaktadır.
MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ
ïÆ’¨ Bildirme
ïÆ’¨ Defter tutma
ïÆ’¨ Defter tasdiki
ïÆ’¨ Kayıt nizamı
ïÆ’¨ Belge düzenleme ve verme
ïÆ’¨ Defterlere kayıt
ïÆ’¨ Belgelerin saklanması
ïÆ’¨ Beyanname verme
ïÆ’¨ Eksik beyanda bulunmama
Bildirme yükümlülüğü: Vergi Usul Kanunu işe başlamayı, işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde; iş değişikliğini ve işi bırakmayı 1 ay içinde, bina ve arazi değişikliklerini ise iki ay içinde bildirme zorunluluğunu getirmektedir
Kayıt nizamı ile ilgili yükümlülükler: Bu maddelerde Türkçe kayıt, Türk para birimi ile kayıt, zamanında kayıt gibi düzenlemeler vardır.
Fatura düzenleme yükümlülüğü: Fatura, malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenir.
Sevk irsaliyesi: Sevk irsaliyesi, satılan malın taşınması durumunda, malın özelliklerini içeren ve araçta bulundurulması gereken bir belgedir.
Gider pusulası: Örneğin, evinde turistik eşyalar yapan ve bunları bir mağazaya satan muaf esnafa ödeme yapan mağaza sahibi, gider pusulası düzenlemek ve yapılan ödeme üzerinden %2 oranında vergi tevkifatı yapmak zorundadır.
Serbest meslek makbuzu: Avukat, doktor, muhasebeci gibi serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilât için iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlemek ve bir nüshasını müşteriye vermek zorundadır.
Vergi hukuku açısından belgelerin saklanması gereken süre 5 yıl olarak belirlenmiştir.