Sistem Analizi Ve Tasarımı
1.Ünite
Sistem Ve Bilgi SistemiSistem, İstenilen Bir Sonuca Ulaşmak İçin Birbirleriyle İlişkili Ve Birlikte Çalışan Bir Grup Bileşendir.
Bilgi Sistemi, İşletmenin İhtiyaçlarını Desteklemek İçin Veri Toplayan, İşleyen, Depolayan; İnsan, Veri, Süreçler Ve Bilgi Teknolojilerinin Etkileşimde Bulunduğu Bir Yapıdır.
Tipik Bir Bilgi Sistemi Aşağıdaki Bileşenlerden Oluşur:
- Donanım Kaynakları: Sunucu, Bilgisayar, Monitör, Klavye, Yazıcı Vb, Sayısal Ürünler
- Yazılım Kaynakları: Verileri Düzenleyen, İşleyen Ve Analiz Eden Programlar, Verilerin Nasıl İşleneceği Ve Analiz Edileceğini Belirten Süreçler Ve Yordamlar
- İnsan Kaynakları: Bilgi Sistemi Sahibi, Bilgi Sistemini Tasarlayan, Kuran Uzmanlar Ve Bilgi Sistemini Kullanan Çalışanlar.
- Veri Kaynakları: Bilgi Sistemlerinin Kullandığı Ve Ürettiği Verilerin Tutulduğu Veri Tabanı Ve Bilgi Tabanı
- Ağ Kaynakları: İşletme İçinde Ve İşletme Dışındaki Farklı Birimlerin Aynı Bilgi Sistemini Kullanmasıdurumunda Birbiryle Bağlanmasını Sağlayan Yapılar.
BİLGİ SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI
Kayıt İşleme Sistemleri
Günümüzde Kayıt İşleme Sistemleri (KİS), İşletmenin Muhasebe Ve Envanter Gibi Operasyonel Düzeydeki İşlemlerini Kaydeden Bilgisayar Tabanlı Sistemlerdir.
Ofis Otomasyon Sistemleri
Ofis Otomasyon Sistemleri (OOS) Yeni Bilgi Üretmezler. Bu Sistemler, Bilgiyi Analiz Eden, Gerekiyorsa Bilgi Üzerinde Değişiklik Yapan Ve Sonrasında Gerekli Birimlerle Paylaşan Çalışanları Desteklemek Üzere Geliştirilirler. Bu Sistemlere Örnek Kelime İşlemciler, Tablolama Ve Masaüstü Yayımcılık Programları, Eposta V.B
Yönetim Bilgi Sistemleri
Yönetim Bilgi Sistemleri (YBS), İşlem Verilerini Kullanarak Yöneticilerin İhtiyaç Duydukları Bilgileri Üretir Ve Rapor Halinde Sunar.
Karar Destek Sistemleri
Karar Destek Sistemleri (KDS), Karar Vericilerin Alternatifleri Belirlemesine Ve Bu Alternatifler Arasından Birini Tercih Etmesine Yardımcı Olur.
Uzman Sistemler
Uzman Sistemler (US), Uzman Bir Problem Çözücünün Veya Karar Vericinin Bilgisine Sahip Olacak Şekilde Geliştirilir. Uzmanın Düşüncesini Taklit Ederek İşletmede Ortaya Çıkan Bir Probleme Çözüm Üretebilir.
Sonuç Çıkarma Motoru, Yapısal Sorgulama Dillerinden Gelen Sorgulamaları İşleyerek Kullanıcı Ve Sistemi Birleştirir.
Grup Karar Destek Sistemleri
Grup Karar Destek Sistemleri (GKDS), Bir Grubun Verilen Problemi Çözmesine Yardımcı Olmak Üzere Geliştirilir. Problem Çözümünde Oylama, Anket, Beyin Fırtınası Ve Senaryo Geliştirme Gibi Yöntemler Kullanılır.
BİLGİ SİSTEMİNİN PAYDAŞLARI
Bilgi Sisteminin Kurulması Konusunda Çalışacak Sistem Analisti Kuracağı Sistemin Paydaşlarını Bilmek Zorundadır. Bilgi Sistem Paydaşları Beş Grupta Sınıflandırılabilir. Bunlar; Sistem Sahipleri, Sistem Kullanıcıları, Sistem Tasarımcıları, Sistem Kurucuları Ve Sistem Analistleridir.
Bir Sistem Analisti Aynı Zamanda Sistem Tasarımcısı Olabilir.
Sistem Analisti Bir İşletmenin Problemlerini Ve İhtiyaçlarını Belirler. Bu Konularda İyileştirmeler Yapmak İçin Çalışır. Veri, Süreçler Ve Bilgi Teknolojisinde Yapılacak Değişiklikleri Planlar Ve Gerçekleştirilmesini Sağlar.
Sistem Sahipleri
Bilgi Sisteminin Bir Veya Daha Fazla Sahibi Olur.
Sistem Kullanıcıları
Sistem Kullanıcıları Bir Bilgi Sistemindeki Çalışanların Çoğunluğunu Oluşturur. Sistem Kullanıcıları Sistemin Maliyetleri Ve Faydaları İle Daha Az İlgilenirler. Genelde Sistemin Gerçekleştirdiği Fonksiyonlar Veya Sistemin Öğrenilmesinin Ve Kullanımının Kolaylığı İle İlgilenirler. Sistem Kullanıcıları Dahili Ve Harici Kullanıcılar Olarak İki Gruba Ayrılır
Dahili Sistem Kullanıcıları
Dahili Kullanıcılar Bilgi Sistemlerinin Kurulduğu İşletmelerin Çalışanlarıdır Ve Genelde Bilgi Sistemi Kullanıcılarının Büyük Kısmını Oluştururlar.
Büro Ve Servis Çalışanları: İşletmelerdeki Günlük Birçok İşlemi Yapan Çalışanlardır. Büro Çalışanları Sipariş, Fatura, Ödemeler Ve Benzeri İşlemleri Gerçekleştirir, Yazışmaları Yapar Ve Dosyalar. Servis Çalışanları İse Mağazalarda Siparişleri Veya Hizmet Bilgilerini Bilgi Sistemine Girer
Teknik Ve Profesyonel Personel: Yüksek Yetenek Gerektiren Ve Özelliği Olan İşleri Yerine Getiren Çalışanlar Bu Grupta Yer Alır. Bu Çalışanlara Hukukçular, Muhasebeciler, Mühendisler, Bilim İnsanları, Pazar Analistleri, Reklamcılar Ve İstatistikçiler Örnek Verilebilir.
Yöneticiler: Üst Düzey Yöneticiler Uzun Dönemli Stratejik Planlama Ve Karar Alma, Orta Düzey Yöneticiler Kısa Dönemli Taktiksel Planlama Ve Karar Alma, Alt Düzey Yöneticiler İse Günlük Planlama Ve Karar Alma İle İlgilenir.
Harici Sistem Kullanıcıları
İnternet, Geleneksel Bilgi Sistemlerinin Sınırlarını Başka İşletmeleri Ve Müşterileri De İçine Alacak Şekilde Genişletmiştir. Harici Kullanıcılara Ait Bazı Örnekler
Müşteriler:İşletmenin Ürünlerini Ve Hizmetlerini Satın Alan Diğer Tüm İşletmeler Ve Kişiler Müşteri Grubuna Girmektedir.
Tedarikçiler:İşletmenin Bir Ürünü Veya Hammadeyi Satın Aldığı Bir Diğer İşletme, Bilgi Sistemiyle Doğrudan Etkileşime Geçerek İşletmenin İhtiyaçlarını Belirleyebilir Ve Bu İhtiyaçları Karşılayacak Siparişleri Hazırlayabilir.
Taşeronlar: İşletmenin Ürün Ya Da Hizmet Satın Aldığı Veya Ortak Çalıştığı Diğer İşletmelerdir
Çalışanlar: Ev, Ofis Veya İşletmenin Bulunduğu Şehirden Başka Bir Şeihrde Çalışanlar, Harici Sistem Kullanıcı Olarak Kabul Edilir. Örneğin Satış Temsilcileri Genelde Şehir Dışında Çalışmak Zorundadır. Bu Çalışanların Da Dahili Kullanıcılarla Aynı Bilgi Sistemine Ulaşma İhtiyacı Vardır.
Harici Kullanıcılar Uzak Kullanıcı Veya Mobil Kullanıcı Olarak Da Adlandırılmaktadır.
Sistem Tasarımcıları
Sistem Tasarımcıları, Bilgi Sistemlerine Teknolojik Katkı Sağlayan Kişilerdir. Sistemin Farklı İşlevlerini Tasarlayan Bu Uzman Kişiler Ve Görevleri Şunlardır
Veritabanı Yöneticileri: İşletmenin Veritabanını Tasarlayan Ve Değişikliklerini Düzenleyen Veritabanı Uzmanlarıdır.
Ağ Mimarları: Yerel Ağ, İnternet Ve Diğer Ağlara Bağlantıyı Tasarlayan, Kuran, Yapılandıran Ve Destekleyen Ağ Ve Haberleşme Uzmanlarıdır.
Web Mimarları: İşletmeler İçin Web Sayfalarını Düzenleyen Uzmanlardır
Grafik Sanatçıları: Grafik Teknolojileri Ve Metotlarında Uzmanlaşmış Kişilerdir.
Güvenlik Uzmanları: Veri Ve Ağ Güvenliğini Sağlamakta Kullanılan Teknoloji Ve Metotlarda Uzmanlaşmış Kişilerdir.
Teknolojik Uzmanlar: Bilgi Sisteminde Yer Alacak Özel Teknolojiler Konusunda Uzmanlıklara Sahip Kişilerdir
Sistem Kurucuları
Sistem Tasarımcılarının Belirttikleri Özellikler Doğrultusunda Sistemi Kuran Uzman Grubudur. Büyük Bilgi Sistemlerinde Aşağıda Belirtilen Farklı Uzmanlar Bu Görevleri Yerine Getirir.
Uygulama Programcıları: İşletmenin İş Süreçlerinin Ve Problemlerinin Gerekliliklerini Bilgisayar Diline Çeviren Uzman Kişilerdir.
Sistem Programcıları: İşletim Sistemi Düzeyinde Yazılımlar Ve Hizmetler Geliştiren, Test Eden Ve Uygulayan Uzman Kişilerdir.
Veritabanı Programcıları: Veritabanı Programları Ve Teknolojileri Üzerine Uzmanlaşmış Kişilerdir.
Ağ Yöneticileri: Bilgisayar Ağlarını Tasarlayan, Kuran, Sorunları Gideren Ve Optimize Eden Uzman Kişilerdir.
Güvenlik Yöneticileri: Bilgisayar Ağlarındaki Güvenlik Ve Kişisel Gizlilik Kontrollerini Tasarlayan, Kuran Ve Sorunlarını Gideren Uzman Kişilerdir.
Webmaster: Web Hizmetlerini Kodlayan Ve Yürüten Kişilerdir.
Yazılım Birleştiricileri: Yazılım Paketlerini Donanım, Ağ Ve Diğer Yazılım Paketleriyle Birleştiren Kişilerdir.
Sistem Analistleri
Sistem Sahipleri, Kullanıcıları, Tasarımcıları Ve Kurucularının Gerçekleştirilecek Ve Kullanılacak Bilgi Sistemlerine Bakış Açıları Farklıdır. Sistem Sahipleri Ve Kullanıcıları Genel Özelliklerle, Tasarımcılar Ve Kurucular İse Ayrıntılarla İlgilenir.
Bilgisayar Tabanlı İşletme Çözümlerine İhtiyacı Olanlarla Bilgi Teknolojilerini Bilen Kişiler Arasında Bir İletişim Boşluğu Oluşturur. Sistem Analisti Bu Boşluğu Doldurmalıdır. Sistem Analisti, Sistem Sahipleri Ve Sistem Kullanıcıları İçin İşletmenin Problemlerini Ve İhtiyaçlarını Belirler Ve Onaylar.
Sistem Analistinin Rolü
Sistem Analisti, İşletmenin Örgütsel Süreçlerinin İyileştirilmesi Amacıyla Girilen Verilen İnceler. İncelediği Verilerden Kullanıcıların Teknolojiyle Nasıl Etkileştiğini Ve İşletmenin Nasıl Çalıştığını, Problemlerini Ve Fırsatlarını Belirler.
Sistem Analistinin En Önemli Görevi İşletmede Değişim Başlamaktır. İyi Bir Analist, İşletmeye Rekabetçi Avantaj Getirecek, Yeni Pazar Ve Hizmetler Bulacak Şekilde Değişim Sürecini Başlatabilmelidir. Sistem Analistinin Üç Temel Rolü; Danışman, Destekleyici Uzman Ve Değişim Ajanı Olmaktır.
Değişim Bilgi Sistemlerinin Kullanımı Sonucu İşletmede Gerçekleştirilen İyileştirmeler.
Danışman Olarak Sistem Analisti: Sistem Analistleri Sıklıkla Kişilere Veya İşletmelere Sistem Danışmanlığı Yaparlar. İşletmeler Tarafından Özellikle Bilgi Sistemleri Sorunlarını Belirlemek İçin İşe Alınırlar.
Destekleyici Uzman Olarak Sistem Analisti: Sistem Analisti İşletmedeki Başka Bir Sistem Görevi İçin Destekleyici Uzman Olarak Görevlendirilebilir. Örneğin Sistem Analisti Bilgisayar Donanımı, Yazılımı Ve Bunların İşletmede Kullanımı Üzerine Çalışabilir.
Değişim Ajanı Olarak Sistem Analisti: Sistem Analistinin Bir İşletmede Dahili Veya Harici Olarak Alacağı En Kapsamlı Ve Sorumluluk İsteyen Rolü Değişim Ajanı Görevidir. Değişim Ajanı, Değişim İçin Katalizör Olan, Değişim Planını Geliştiren Ve Gerçeklenmesinde Başka Görevlilerle Birlikte Çalışan Kişi Olarak Tanımlanabilir.
Sistem Analistinin Sahip Olması Gereken Yetenekler
Herşeyden Önce Sistem Analisti Bir Problem Çözücüdür. Ancak İyi Bir İletişim Ve Yönlendirme Yeteneğine De Sahip Olmalıdır.
Bilgi Teknolojileri Bilgisi: Sistem Analisti Mevcut Ve Gelişen Bilgi Teknolojileri Konusunda Bilgi Sahibi Olmalıdır
Programlama Deneyimi Ve Uzmanlığı: Programlama Deneyimi Olmayan Bir Sistem Analistinin, Programcılar İçin Uygun Bilgi Sisteminin İşletme Ve Teknik Özelliklerini Hazırlaması Zor Olacaktır.
İş Süreçleri Ve Terminolojisi Konusunda Genel Bilgi: Sistem Analisti, İş Dünyasının Problemlerini Ve İhtiyaçlarını Anlayabilmek İçin İş Uzmanlarıyla İletişim Kurmak Zorundadır.
Genel Problem Çözme Yeteneği: Sistem Analisti Büyük Bir İşletme Problemini Ele Alır, Problemi Parçalara Ayırır, Problemin Sebeplerini Ve Etkilerini Belirler Ve Bir Çözüm Önerir.
Kişiler Arası İyi İletişim Yeteneği: Bir Analist Hem Sözlü Hemde Yazılı Olarak Etkin İletişim Kurabilmelidir.
Kişiler Arası İyi İlişki Kurma Yeteneği: Sistem Analisti Bilgi Sistemi Projesi Geliştirme Sürecinde Tüm Paydaşlar İle Etkileşim İçindedir.
Esneklik Ve Uyumluluk: Hiç Bir Proje Bir Diğeri İle Aynı Değildir. Bu Nedenle Tüm Projelere Uygulanabilecek Tek Ve Sihirli Bir Yaklaşım Veya Standart Çözüm Bulunmamaktadır.
Karakter Ve Etik: Sistem Analistinin Yaptığı İşin Doğası Kuvvetli Bir Karakter Ve Doğru İle Yanlışı Ayırabilme Yeteneği Gerektirir. Analistler Genellikle Kamuya Açıklanması Sakıncalı Olan Hassas Ve Gizli Gerçeklere Ve Bilgilere Tanık Olurlar. Sistem Analizi Ve Tasarımı Sonucu Ortaya Çıkan Ürün, İşverenin Fikri Mülkiyeti Kabul Edilir.
Bilgisayar Etik Enstitüsünün Hazırladığı “ Bilgisayar Etiğinin On Kanunu”
Harici Servis Sağlayıcıları
Herhangi Bir Paydaş Pozisyonu, Dahili Olduğu Kadar Harici Bir Çalışan İle De Doldurulabilir. Danışmanlar, Harici Servis Sağlayıcılarına Bir Örnektir.
Proje Yöneticisi
Yukarıda Özellikleri Açıklanan Sistem Paydaşlarının, İşletmenin Faydalanacağı Bilgi Sistemi Ve Uygulamalarının Geliştirilmesi Sürecinde Bir Takım Olarak Birlikte Çalışması Gereklidir. Her Takımın Lidere İhtiyacı Vardır.
BİLGİ SİSTEMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Bilgi Sistemlerinin Gelişimini Etkileyen Faktörler İki Grupta Sınıflandırılabilir.
Ticari Eğilimler
Günümüzde İş Ve Ticaret Yapma Eğilimleri Değişmektedir. Ortaya Çıkan Bu Yeni Eğilimler Bilgi Sistemlerini De Etkilemektedir. Birçok Yeni Eğilim Kısa Sürede Yok Olurken, Bazı Ticari Eğilimler Sistemlerin Gelişmesinde Etkili Olmaktadır.
Aşşağıdaki Bölümlerde Bu Eğilimlerden Bir Kısmına Yer Verilmiştir.
Küresel Ekonomi
1990’lı Yıllardan İtibaren Ekonominin Küreselleşme Eğilimi Giderek Artmaktadır. Gelişmekte Olan Ülkelerin Sunduğu Düşük Maliyetli, Yüksek Kaliteli Alternatif Ürünler Sonucu Rekabet De Küreselleşmektedir.
Elektronik Ticaret Ve İş
Ekonominin Küreselleşmesi Ve İnternet’in Yaygınlaşması Sonucu, İşletmeler İşlerini Elektronik Ticaret Ve Elektronik İş Şekline Dönüştürmekte Veya Genişletmektedir. E Ticaret Ve E-İş Kavramlarının Kullanıldığı Üç Tip Bilgi Sistemi Uygulaması Bulunmaktadır;
- Görüntü, Ürün Ve Hizmetlerin Pazarlanması En Basit E-Ticaret Uygulamasıdır.
- İşletme – Müşteri E-Ticaret: Günümüzde Müşteriler İnternet Üzerinden Bir Ürünü Araştırabilmekte, Sipariş Verebilmekte Ve Ücretini Ödeyebilmektedir.
- İşletme – İşletme E-Ticaret Bu Tür Ticaretin En Karmaşık Olanıdır Ve Kaçınılmaz Olarak E-İş Şekline Dönüşecektir. Bu Tür E-Ticaretin Bir Örneği Elektronik İhaledir.
Güvenlik Ve Gizlilik
İş Birliği Ve Ortaklık
İşletmeler Ortak Girişimle Doğrudan İş Birliği Yaparak Daha Etkin Olabilmektedir. Örneğin Microsoft Ve Oracle Her Biri Kendi Veritabanı Yönetim Sistemini Satmakta Ve Rekabet Etmektedir. Ancak Microsoft Ve Oracle, Oracle Uygulamalarının Microsoft İşletim Sistemleri Üzerinde Çalışabilmesi İçin İş Birliği Yapmaktadır.
Bilgi Varlığı Yönetimi
Bilgi, Ham Verilerin İşlenerek Faydalı Enformasyona Dönüştürüldüğü Bir Sürecin Sonucudur. Bilgi Sistemleri, İş Gerçeklerini Ve Ticari İşlemleri İşleyerek Ham Verileri Toplar.
Sürekli İyileştirme Ve Toplam Kalite Yönetimi
Bilgi Sistemleri İş Süreçlerini Otomatikleştirir Ve Destekler, Sürekli İyileştirme, Bir Seri Ufak Değişikliklerle İyileştirme Yapmak İçin İş Süreçlerini Denetler. Süreçlerdeki Değişiklikler Maliyetlerde Azalmaya, İyileştirilmiş Etkinliğe Veya Artan Değer Ve Kazanca Sebep Olabilir.
İş Süreçlerinin Yeniden Tasarımı
TEKNOLOJİK FAKTÖRLER
Aşağıda Günümüz Bilgi Sistemlerini Etkileyen Teknolojiler Sunulmaktadır.
Ağlar Ve İnternet
Günümüz Bilgi Teknolojileri Yerel Ve Geniş Alan Ağlarından Oluşan Bir Ağ Mimarisi Üzerine Kurulmaktadır. Bu Ağlar Ana Bilgisayar, Ağ Sunucuları Ve Çeşitli Masaüstü, Dizüstü, Tablet Bilgisayarlar Tarafından Kullanılmaktadır.
Aşşağıda Bazı Önemli İnternet Teknolojileri Anlatılmaktadır.
- HTML 5, Xhtml Ve XML
- Script Dilleri, Özellikle İnternet Uygulamaları İçin
- Java Ve Cold Fusion Gibi Programlama Dilleri
- Intranet, Bir İşletmedeki Çalışanların Kullanması İçin Tasarlanan Özel Ağ Mimarisidir.
- Extranet, İşletmeler Arası Kullanım İçin Geliştirilen Özel Ağ Mimarisidir.
- Portal, Farklı Kullanıcıların İhtiyaçları Doğrultusunda Yapılandırılmış Ana Sayfadır.
- Web Servisleri, Yeniden Kullanılabilen Ve Web Tabanlı Programlar Veya Başka İnternet Programları Tarafından Çağrılabilen Program Parçalarıdır.
Mobil Ve Kablosuz Teknolojiler
Nesne Teknolojileri
Günümüzde Birçok Bilgi Sistemi Nesne Teknolojileri Kullanarak Geliştirilmektedir. Bu Konuda Yaygın Olarak Kullanılan C++, Java, Smalltalk, Visual Basit.NET Ve C# Gibi Programlama Dilleri Nesne Tabanlıdır. Nesne Tabanlı Yazılım İki Önemli Avantaj Sunmaktadır. Birincisi, Nesneler Bir Defa Tasarlanıp Geliştirildikten Sonra Birçok Bilgi Sistemi Ve Uygulamada Yeniden Kullanılabilir. İkinci Avantaj İse Nesnelerin Genişleyebilir Olmasıdır.
İş Birlikçi Teknolojiler
Dört Önemli İş Birlikçi Teknojiler
E-Posta – Anlık Mesajlaşma – İletişim Ve İş Birliği Sistemi – İş Akışı
Kurumsal Uygulamalar
Bir Çok İşletmenin İhtiyacı Olan Temel Uygulamaların Birbirine Benzer Olduğu Fark Eden Yazılım Endüstrisi, Çözüm Olarak Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Geliştirildi.
ERP Uygulamaları Sistem Analisti İçin Birçok Nedenden Dolayı Önemlidir. Sistem Analisti Öncelikle ERP Çözümünü Seçme Ve Satın Alma Süreciyle İlgilenecektir. İkinci Olarak, ERP Çözümünün İşletmeye Uyarlanması Ve Kullanılabilmesi İçin İşletmenin İş Süreçlerini Yeniden Tasarlayacaktır.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Günümüzde İşletmeler, Tedarikçileri Ve Bayileriyle Ham Madde Ve Ürünlerin Daha Etkin Akışı İçin Çekirdek İş Uygulamalarını Genişletmektedir. Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM) Uygulamaları, Entegrasyon Ve Haberleşme İçin İnternet’i Kullanmaktadır.
Sistem Analisti Uygun SCM Yazılım Paketinin Seçimi, Uygulaması Ve Gerekirse İşletmenin İhtiyaçlarını Karşılamak İçin Uyarlanması İle İlgilenir. Bazı Durumlarda Seçilen SCM Çözümüne Uyum Sağlaması İçin İşletmenin İş Süreçlerinin Yeniden Tasarlanması Da Sistem Analistinin Görevi Olabilir.
Müşteri İlişkileri Yönetimi: Birçok İşletme, Yüksek Derecede Odaklanmış Müşteri İlişkileri Yönetiminin Müşterilerde İşletmeye Bağlılık Kazandırdığı Ve Satışları Arttırdığını Keşfetmiştir. Bu Nedenle İşletmeler, Müşterilerin İnternet Üzerinden İşlemlerini Yapabilmesi İçin Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) Çözümlerini Kullanmaktadır. CRM Teknolojisi, ERP Ve SCM Teknolojileriyle Benzer Bir Biçimde Sistem Analistini Etkilemektedir.
İnternet Üzerinden İş Yapmak İsteyen Bir İşletme De Kendi Sistemlerini Diğer İşletmelerin Farklı Sistem Ve Teknolojileri İle Birlikte Kullanmak İstediğinde Uyumlandırma Problemiyle Karşılaşmaktadır. Bu Zorlukları Yenebilmek İçin İşletmeler Kurumsal Uygulamaların Entegrasyonu (EAI) Yazılımına İhtiyaç Duymaktadır. EAI, Satın Alınan Veya İşletmede Geliştirilen Uygulamaları Birbirleri İle Şeffaf Olarak Çalışabilecek Şekilde İlişkilendirmektedir.
SİSTEM GELİŞTİRME YAŞAM DÖNGÜSÜ
Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü (SGYD) Sistem Analizi Ve Tasarımının, Analist Ve Kullanıcı Faaliyetlerinin Özel Yöntemler Aracılığıyla Geliştirildiği, Fazlara Bölünmüş Bir Yaklaşımdır. Bu Kitapta Anlatılacak SGYD Altı Fazlı Olacaktır. Bu Fazla, Kapsam Ve Planlama, Gereksinim Analizi, Tasarım, Gerçekleştirme Ve Test, Kurulum Ve Dağıtım, Operasyon Ve Bakımdır
Kapsam Ve Planlama
Sistem Geliştirmenin Bu Fazında Sistem Analisti, Problemlerin, Fırsatların Ve Amaçların Belirlenmesi İle İlgilenir, Bu Fazda Analist İş Dünyasında Ne Olduğunu İnceler Ve İşletmedeki Diğer Üyelerle Problemleri Tespit Eder. Fırsatlar, Analistin Bilgisayar Tabanlı Bilgi Sistemlerini Kullanarak İyileştirileceğine İnandığı Durumlardır. Analist Öncelikle İşletmenin Yapmak İstediğini Keşfetmeli, Daha Sonra Bilgi Sistemleri Uygulamalarının Bu Amaçlara Ulaşmakta Nasıl Kullanılabileceğini Planlamalıdır.
Gereksinim Analizi
Analistin İlgileneceği Bir Sonraki Görev Veri Akış Diyagramları, Faaliyet Diyagramları Gibi Araçları Kullanarak Geliştirilen Sistemdeki Tüm Verilerin Ve Özelliklerinin Yer Aldığı Bir Sözlük Oluşturur.
Bu Fazda Analist, Şartlar, Şartların Alternatifleri, Aksiyonlar Ve Aksiyon Kurallarını İçeren Yapısal Kararları Da Analiz Eder Maliyet – Kar Analizlerini İçeren Bir Rapor Da Hazırlar.
Tasarım
Sistem Analisti Bilgi Sisteminin Mantıksal Tasarımı İçin Önceden Toplanan Bilgileri Kullanır. Analist, Bilgi Girişerinin Etkin Olarak Yapılabilmesi İçin Uygun Web Sayfası Veya Ekran Pencerelerini Tasarlar. Kullanıcı Arayüzü Duyulabilir, Okunabilir, Güvenli, Çekici Ve Eğlenceli Olmalıdır.
İşletmedeki Karar Vericilerin İhtiyacı Olan Verilerin Depolanacağı Veri Tabanlarının Tasarımını Da İçerir. Analist, Sistemi Ve Verileri Korumak Amacıyla Kontrol Ve Yedekleme Yöntemlerini De Tasarlar.
Gerçekleştirme Ve Test
Tasarım Fazında Özellikleri Belirlenen Sistem Bu Fazda Gerçeklenir Ve Test Edilir. Programcılar Ve Analistler Program Parçalarında Ve Tüm Sistemde Oluşabilecek Hataları Bulmak Ve Düzeltmek Üzere Testler Uygular. Bu Fazda Analist, Kullanıcılarla Birlikte Çalışarak Yazılım, Kullanım Prosedürleri, Çevrimiçi Yardım, Sıkça Sorulan Sorular Kısımlarını İçeren Belgeyi Hazırlar.
Kurulum Ve Dağıtım
Bu Fazda Analist Bilgi Sisteminin Kurulumuna Yardım Eder. Kullanıcılara Yazılım Sağlayıcıları Tarafından Eğitim Verilir. Genelde Eğitimleri Düzenleyen Ve Yöneten Analisttir. Analşist Aynı Zamanda Eski Sistemden Yenisine Düzgün Ve Sorunsuz Geçişi Planlar
Operasyon Ve Bakım
Sistem Kuruldukdan Sonra Sürdürülmelidir. Diğer Bir İfade İle Bilgisayar Programları Uyarlanmalı Ve Güncel Tutulmalıdır. Bakım İki Nedenle Yapılır. Birincisi Yaızlım Hatalarının Düzeltilmesidir. Sistemi Ne Kadar Test Edilirse Edilsin Böcekler Ve Hatalar Oluşabilir.
İkinci Sebebi De Değişen İşletme İhtiyaçlarını Karşılamak İçin Yazılım Kapasitesinin İyileştirilmesidir. İşletme İhtiyaçları Aşşağıdaki Üç Durumdan Biri Nedeniyle Değişebilir
- Kullanıcılar Bilgisayar Sistemi Ve Kabiliyetlerine Aşına Oldukdan Sonra İlave Özellik İsteyebilir.
- İşin Doğası Zamanla Değişebilir
- Yazılım Ve Donanım Teknolojileri Hızlı Bir Şekilde Değişmektedir.
Sistem Analizi Ve Tasarımı
2.Ünite
Sistem Geliştirme Modelleri Çerçevesinde; Bilgi Sistemi Projelerinin Yönetiminin Kontrolü Sağlanmakta Ve Uygulanılan Yöntemler Tanımlanmaktadır.2.Ünite
Sistem Geliştirme Modeli; Faaliyetler, Teknikler, Uygulamalar, Çıktılar Ve Sistem Paydaşlarının Kullandığı Otomatik Araçlar İle Bilgi Sistemlerinin Geliştirilmesini Ve Sürekli İyişleştirilmesini İçerir.
Bilgi Sistemleri Geliştirme
Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü, Bilgi Sistemi Geliştirilirken Uygulanan Fazların Kavramsal Bir Modelidir. Bu Kitapta Sistemlerin Geliştirilmesinde Kullanılan Sgyd Modeli 6 Temel Fazdan Oluşmaktadır. Bu Fazlar Kapsam Ve Planlama, Gereksinim Analizi, Tasarım, Gerçekleştirme Ve Test, Kurulum Ve Dağıtım, Operasyon Ve Bakım Biçiminde Sıralanır.
Kapsam Ve Planlama
Problemin Kapsamı, Fırsatları Ve Hedefleri Tanımlanır. Problemin Kapsamında; Projenin Büyüklüğü, Sınırları, Projenin Vizyonu, Kısıt Ve Limitleri, Projenin Paydaşları, Bütçesi Ve Zamanlaması Oluşturulur. İlk Fazın Paydaşları Sistem Sahipleri, Dahili Sistem Yöneticileri, Proje Yöneticileri Ve Sistem Analistleridir. Sistem Sahipleri Ve Dahili Sistem Yöneticileri İle Görüşmeler Yapılır, Bulgular Özetlenir, Projenin Kapsamı Tahmin Edilir Ve Sonuçlar Raporlanır.
Sgyd’nin İkinci Fazından Önce Sistemin İşletmeye Olan Ekonomik Ve Örgütsel Etkisini Saptamak Üzere Fizibilite Çalışması Yapılır Ve Rapor Oluşturulur. Fizibilite Raporu Problem Tanımını Ve Hedefleri İçerir. Bu Rapor Sonucuna Göre Yönetim, Projenin Devamı İçin Bir Karar Vermek Zorundadır.
Sistem Kapsam Ve Planlamanın Diğer Bir Çıktısı Da Proje Takımının İzleyeceği Belirli Bir Plandır. Bu Proje Planı Standart Sgyd’ni Özelleştirir Ve Gerçekleştirilmesi İçin Gereken Zaman, Para Ve Kaynakları Belirler.
Gereksinim Analizi
İkinci Fazda Sistem Analisti Sistem İhtiyaçlarını Analiz Eder. Analist, Sosyal Araç Ve Tekniklerin Yardımıyla Gereksinimleri Tanımlar. Bu Gereksinimler İşlevsel, İşlevsel Olmayan Ve Ortam Gereksinimleri Olarak Üçe Ayrılabilir. İşlevsel Gereksinimleri Belirlemek İçin;
- Yeni Sistem, Kullanıcılarına Hangi Kabiliyetleri Sunar?
- Hangi Veri Toplanmalı Ve Depolanmalıdır?
- Hangi Performans Düzeyi Beklenmektedir?
Gibi Sorulardan Yola Çıkarak, Gereksinimler Tanımlanır. Ayrıca Analist Bu Aşamada İnsan-Bilgisayar Etkileşimini Ve Sistemin Çalışacağı Ortamı İlgilendiren Sorular Ve Cevapları Da Kullanır.
- Sistemi Kanunlara Uygun Ve Güvenilir Yapmak İçin Ne Gerekir?
- Yeni Sistem, Kullanıcı Dostu Olması İçin Nasıl Tasarlanmalıdır?
- Sistem, Kullanıcıların İş Görevlerini Daha Verimli Yapacak Özellikleri Destekliyor Mu?
- Sistemin Çalışma Ortamına Göre Desteklenmesi Gereken Özellikler Var Mıdır?
Bu Soruların Cevabı İse İşlevsel Olmayan Ve Ortam Gereksinimlerini Oluşturur.
Bu Aşamanın Paydaşları Proje Yöneticileri, Sistem Analistleri Ve Sistem Sahipleridir. Paydaşlara Ayrıca Sistem Kullanıcıları Da Dahil Edilebilir. Sistem Tasarımcıları Ve Geliştirmeciler Bu Aşamada Yer Almaz. Bu Fazda Analist, İşletmenin Mevcut İş Süreçlerini Ve Sipariş Alma, Ödeme Sistemleri Vb. Bilgi Sistemlerini Ayrıntılı Olarak İnceler. Bu Analiz Birçok Alt Adımdan Oluşur. Birinci Adımda Analist, Kullanıcıların Önerilen Sistemden İsteklerini Belirler. Sistem Geliştirme Hedefleri İle İş Gereksinimleri Kontrol Edilir. Her Bir Gereksinim, Bir Veya Daha Fazla Sistem Geliştirme Hedefine Katkıda Bulunmalıdır.
Bu Fazda Belirlenen Gereksinimler Önceliklendirilmelidir. Böylece Proje Zamanlamasında Sıkışıklık Oluşursa Bu Önceliklendirme Kullanılabilir.
İteratif Geliştirmede, Bilgi Sisteminin Birden Fazla Tekrar Geliştirme İle Daha İyi Hale Getirilmesi Hedeflenir.
Tasarım
Sgyd’nin Üçüncü Fazı Sistem Tasarımıdır. Sistem Tasarımında Analist, Alternatif Çözüm Önerilerini Mantıksal Ve Fiziksel Sistem Özelliklerine Dönüştürür. Sistemin Girdileri, Çıktıları, Arayüzleri, Raporları, Veritabanları Ve Bilgisayar Süreçlerinin Tamamı Bu Fazda Tasarlanır. Sistem Analistleri, Kelimeleri Sistem Modelleri Olarak Adlandırılan Diyagramlara Dönüştürür Ve Gereksinimlerin Tutarlılığını Ve Bütünlüğünü Test Eder. Tasarım Fazı Mantıksal Tasarım Ve Fiziksel Tasarım Olmak Üzere İki Aşamadan Oluşur.
Sistem Modeli Sistemin Soyut Modelinin Grafikler İle Gösterilmesidir. Gereksinim Analizi Fazından Bilgi Sisteminin Gereksinimlerini Belirlemek, Tasarım Fazında Sistem Geliştiricilerine Sistemi Tanımlamak, Bilgi Sisteminin Kurulum Ve Uygulamaya Alma Fazında Da Belgeleri Oluşturmak İçin Sistemi İfade Eden Modeller Kullanılır.
Mantıksal Tasarım Aşaması İş Gereksinimlerini Sistem Modellerine Dönüştürür. Daha Önce Belirlenen Veri Ve Bilgi Gereksinimlerinden Mantıksal Veri Modelleri Oluşturulur. Mantıksal Tasarımda Çözüm Önerisi Kullanılacak Teknolojilerden Bağımsız Oluşturulur. Bu Aşamada Çalışan Paydaşlar Ve Görevleri Şu Şekildedir: Proje Yöneticileri Modellerin Standartları Karşıladığını Ve Proje Sürecini Kötü Yönde Etkilemediğini Kontrol Eder. Sistem Analistleri Modelleri Oluşturur. Sistem Kullanıcıları İse Modelleri Onaylar. Mantıksal Tasarım Belirli Bir Donanım Ve Yazılım Platformuna Bağlı Değildir. Teorik Olarak Tasarlanan Sistem Herhangi Bir Donanım Ve Yazılım Platformunda Gerçeklenebilir.
Fiziksel Tasarıma Geçmeden Önce Çözüm Önerilerinin Hangi Açılardan Değerlendirildiğinin Açıklandığı Fizibilite Türleri Yer Almaktadır.
Teknik Fizibilite: Önerilen Çözüm, Teknik Olarak Uygulanabilir Olmalıdır. Tasarım Ve Geliştirme Ekipleri Önerilen Çözüm İçin Teknik Yeterliğe Sahip Olmalıdır.
Operasyonel Fizibilite: Çözümün Kullanıcı Gereksinimlerini Karşılaması, Kullanıcıların Çalışma Ortamını Nasıl Değiştirdiği, Kullanıcıları Memnun Edip Etmeyeceği İncelenmelidir.
Ekonomik Fizibilite: Çözümün Maliyeti Proje Bütçe Hedefleri İle Uyumlu Olmalıdır.
Zamanlama Fizibilitesi: Çözümün Tasarım Ve Geliştirilmesi, Projenin Genel Zaman Planıyla Uyumlu Bir Zaman Aralığında Yapılmalıdır.
Risk Fizibilitesi: Önerilen Teknik Süreçler Kullanıldığında Çözümün Başarıyla Geliştirilme İhtimali Yüksek Olmalıdır.
Sistemin Mantıksal Tasarım Önerisinin Onayından Sonra Fiziksel Tasarıma Geçilir. Fiziksel Tasarımda, Mantıksal Tasarımlar Fiziksel Veya Teknik Özelliklere Dönüştürülür.
Fiziksel Tasarım, Kullanıcı Gereksinimlerinin Teknik Olarak Gerçekleştirilmesini Gösteren Sistem Modelidir. Teknik Tasarım Veya Uygulama Modeli Olarak Da Adlandırılır.
Sistemin Geliştirileceği Ve Çalıştırılacağı; Fiziksel İş Süreçleri, Yazılım Tasarım Özellikleri, Fiziksel Kullanıcı Ve Sistem Arayüz Özellikleri Bu Aşamada Oluşturulur. Ayrıca Varsa Fiziksel Veritabanı Tasarım Özellikleri, Dosya Yapıları, Programlama Dilleri, Donanım Platformu, İşletim Sistemi Ve Ağ Ortamı Mimarisi Belirlenir.
Bilgi Sistemlerinin Tasarımı Aşamasında Aşağıda Verilen Dört Temel Faliyet Gerçekleştirilir:
Yapısal Tasarım: Sistem, Sistemin Temel Parçaları, Parçalar Arası İlişkiler Ve Dağılımını İfade Eden Bütün Yapısı Tanımlanır.
Arayüz Tasarımı: Sistemin Temel Parçaları Arasındaki Arayüzler Tanımlanır. Arayüz Özellikleri Kesin Ve Net Olarak Tanımlanmalıdır.
Bileşen Tasarımı: Her Bir Sistem Bileşeninin Tanımlanmış Arayüz Özelliklerine Göre Tasralanmasını Kapsar.
Veritabanı Tasarımı: Sistem Veri Yapısı Tasarlanır Ve Bunların Veritabanında Karşılık Gelen Yapıları Gösterilir. Bu Fazın Paydaşları Sistem Tasarımcıları, Sistem Analistleri Ve İş Akışını Paylaşmak Üzere Sistem Kullanıcılarıdır.
Gerçekleştirme Ve Test
Sistem Gerçekleştirme Ve Test Fazında, Özellikleri Ortaya Konulmuş Olan Sistem Geliştirilir Ve Testleri Tamamlanarak Çalışır Hale Getirilir. Programcılar Ve Analistler Program Parçalarında Ve Tüm Sistemde Oluşabilecek Hataları Bulmak Ve Düzeltmek Üzere Testler Uygular.
İlave Olarak, Bu Fazda Analistler Kullanıcılar İle Çalışarak Sistemin Kullanımını Ve Hata Olması Durumunda Yapılacakları Açıklayan Belgeler Oluşturur. Bu Belgeler Kullanım Kitapçıkları, Çevrim İçin Yardım, Sıkça Sorulan Soruları İçeren İnternet Sayfaları, Yeni Sistem İle Gönderilen Beni Oku Ve Kurulum Açıklamalarını İçeriri.
Sistem Analistleri, Sistem Kullanıcıları, Proje Yöneticileri İle Birlikte Programcılar Ve Test Yapanlar Tasarım, Kodlama Ve Hataları Giderme Üzerinde Çalıştıklarından Bu Fazın Anahtar Paydaşlarıdır.
Kurulum Ve Dağıtım
Gerçekleştirme Ve Test Fazında Oluşturulan Fonksiyonel Sistem, Kurulum Ve Dağıtım Fazının Girdisini Oluşturur. Uygulama Yazılımını, Geliştirme Ortamından Üretim Ortamına Geçirmek Üzere Mevcut Ya Da Yeni Donanım Üzerine Kurarlar. Analistleri Sistem Kullanıcılarını Eğitir, Birçok Kullanıcı El Kitaplarını Ve Üretim Kontrol El Kitaplarını Oluşturur. İlave Olarak, Analist Eski Sistemden Yeni Sisteme Sorunsuz Nasıl Geçilebileceğini De Planlamalıdır.
Operasyon Ve Bakım
Sgyd’nin Son Fazı Operasyon Ve Bakımdır. Sistemin Kurulup Çalışmaya Başladığı Bu Evre En Uzun Yaşam Döngü Fazıdır. İyileştirme Yapmayı Talep Eder. Bu Nedenle Sistemin Kullanıldığı Süre İçerisinde, Programcılar Sistem Desteği Sağlamak Üzere Kullanıcıların Talep Ettiği, İş Süreçlerindeki Değişimler Doğrultusunda Sistemi Günceller. Sistem Desteği Aşağıdaki Faaliyetlerden Oluşur:
Sistem Desteği,Sistem Kullanıcılarına Sistem Çalıştığı Sürece Verilen Teknik Desteği Ve Herhangi Bir Hata Durumunda Veya Yeni Gereksinimler Ortaya Çıktığında Verilen Bakım Hizmetlerini Kapsar.
- Kullanıcıya Yardımcı Olma
- Yazılım Hatalarını Onarma
- Sistemi Kurtarma
- Sistem Yeni Gereksinimlere Göre Güncelleme
Veritabanının Son Kurtarma Noktası, Herhangi Bir Sebepten Dolayı Veritabanında Bir Bozukluk Veya Tutarsızlık Meydana Geldiğinde Oluşan Hatalardan Kurtarmak İçin Veritabanının Yedeklerden Geri Yüklenmesini Tanımlar.
Bilgi Sistemi Geliştirme Modelleri
Sistem Geliştirme Yazılım Modellerinden Doğrusal Ardışık Model, Prototip Model, Artımlı Model, Sprial Model, Bileşen Tabanlı Geliştirme Modeli Ve Çevik Model İzleyen Kesimden Açıklanacaktır.
Doğrusal Ardışık Model
Sistem Analizi Ve Tasarımında Kullanılan Doğrusal Ardışık Model Yaklaşımında Fazla Sadece Bir Defa Olmak Üzere Sıra İle İşletilir. Aynı Zamanda Şelale Modeli Olarakda İsimlendirilir. Modelin Ana Aşamaları Bilgi Sisteminin Doğrudan Temel Gelitşrime Faaliyetlerini Göstermektedir.
- Kapsam Ve Planlama
- Gereksinim Analizi
- Tasarım
- Geliştirme Ve Test
- Kurulum Ve Dağıtım
- Operasyon Ve Bakım
Prototip Model
Bazı Durumlarda Da Geliştirme Ekibi Kullanılacak İşletim Sisteminden, Yazılım Verimliliğinden Ve İnsan Makine Arayüzlerinin Nasıl Olması Gerektiğinden Emin Olmayabilir. Bu Ve Benzeri Durumlarda Gereksinim Oluşturmada Prototip Yaklaşımı En Uygun Yöntem Olacaktır. Prototip Modelde İlk Adım Müşteri İstekleri Doğrultusunda Gereksinimlerin Belirlenmesidir.
Müşteri İstekleri > Prototip Model Geliştir Güncelle > Müşterinin Prototip Model Testleri
Döngü Halindedir.
Artımlı Model
Artımlı Model İlk Uygulamanın Oluşturularak Kullanıcı Görüşüne Başvurulması Ve İstenilen Son Sistem Geliştirilinceye Kadar Birçok Sürüm Oluşturulması Fikrine Dayanır. Artımlı Model, Doğrusal Ardışık Model İle Prototip Modeldeki İteratif Yaklaşımın Birleşimidir. İteratif Yapısıyla E-Ticaret Ve Masaüstü Sistemlerin Geliştirilmesinde Doğrusal Ardışık Modelden Daha İyi Bir Yaklaşımdır.
Örneğin Kelime İşlemci Yazılımı Gerçekleştirilirken İlk Sürüm; Dosya Yönetimi, Yazı Düzenleme Ve Belge Üretme Fonksiyonlarını İçerirken, İkinci Sürümde;Hece Sayımı, Gramer Kontrolü, Üçüncü Sürümde; Gelişmiş Sayfa Yapısı Fonksiyonları V.B Gerçeklenmiş Olur. Artımlı Modelde Üretilen İlk Sürüm Temel Özellikleri Taşıyan Ana Üründür.
Doğrusal Ardışık Model İle Kıyaslandığında Artımlı Model Bazı Önemli Kazanımlar Sağlar Bunlar;
- Müşteri Gereksinimlerinde Değişikliğin Maliyeti Daha Düşük Olur
- Geliştirme Aşamasında Müşteri Geri Dönüşü Daha Kolay Alınmış Olur
- Yazılımın Tamamını Olmasada Önemli Özelliklerini Taşıyan İlk Sürümünü Müşterinin Kullanımına Sunmak Daha Hızlı Olacaktır.
- Sistemin Son Tarihinde Teslim İçin Yeterli Sayıda Geliştirme Personeli Yok İse İlk Sürümler Daha Küçük Bir Ekip İle İstenilen Zamanda Geliştirilir.
Artımlı Modelin Kullanımı Da Bazı Problemler Oluşturabilir;
- Süreç İzlenemez. Yöneticiler İlerlemeyi İzlemek İçin Ara Çıktılara İhtiyaç Duyarlar
- Sistem, Sürümler İlerledikçe Yapısal Olarak Geriler
- Sistemlerin Çoğu Alt Parçalarında Bazı Ortak İmkan Ve Kaynakları Kullanır.
- Mevcut Sistemin Yerine Yapılan Sistemlerin Geliştirilmesinde İteratif Yaklaşımı Kullanmak Zor Olabilir.
- Artımlı Geliştirme Sürecinde Gereksinimler Geliştirilen Sistem İle Birlikte Oluşturulur.
Spiral Model
Spiral Model, Prototip Modelin İteratif Yapısının, Doğrusal Ardışık Modelin Sistematik Yaklaşımıyla Kontrol Edilmesini Sağlayan Evrimsel Bir Modeldir. Spiral Modelde Sistem Geliştirme Tipik Olarak 3 İle 6 Arasında Değişen Sayıda Bölümden Oluşan Çerçeve Faaliyetlerine Bölünmüştür. 6 Bölümden Oluşan Spiral Model Görülmektedir. Bu Bölümler;
- Müşteri İletişimi
- Planlama
- Risk Analizi
- Mühendislik
- Gerçekleştirme Ve Kurulum
- Müşteri Değerlendirmesi
Spiralde Bir Tur Tamamlandığında Ürün Özellikler Tamamlanabilir; İkinci Turda Prototip Geliştirilebilir; Sonraki Turlarda Da Adım Adım Sistemin Daha Gelişmiş Sürümleri Oluşturulabilir.
Bileşen Tabanlı Geliştirme Modeli
Nesne Tabanlı Teknolojiler Bileşen Tabanlı Geliştirme Modelinin Teknik Çerçevesini Oluşturur. Nesne, İçinde Veri Ve Bu Veriler Üzerinde İşlem Yapacak Olan Metotları Bulunduran Yazılım Bileşenidir. Bir Nesne Yapısı, Bir Sınıf (Class) İçinde Tanımlanır. Farklı Uygulamalar Arasında Ve Bileşen Tabanlı Sistem Mimarilerinde Kullanılabilir.
Çevik Model
Çevik Model Sistemin Gereksinimlerini Belirleme, Tasarım, Geliştirme Ve Kurulumunda Artan Yaklaşımı Kullanır. Çalışan Yazılım Müşteriye Hızlıca Verilerek, Yeni Ve Değişen Gereksinimler İleri İterasyonlarda Dahil Edilir. Burada Amaçlanan Uzun Zaman Alan Belgelemeyi Azaltarak, Tüm Çabayı Sistem Geliştirmeye Vermektir.
Çevik Modelin Uygulanmasında Dört Teknik Yaklaşım Ön Plandadır. Bunlar: Kısa Sürede Sürüm Teslimi, Haftada 40 Saat Uygulama Geliştirme Müşteri İle İç İçe Geliştirme Ve Çift Kişi Programlamadır. Çevik Model Kullanan Yaklaşımlar, Uç Programlama, Adaptif Yazılım Geliştirme, Scrum Ve Özellik Güdümlü Programlamadır.
Çevik Yaklaşımların Aşağıdaki Tip Sistemlerin Geliştirilmesinde Daha Başarılı Olduğu Görülmüştür.
- Küçük Ve Orta Büyüklükte Sistemleri Geliştiren İşletmelerin Ürün Geliştirmesinde
- Müşterinin Geliştirme Süreci İçinde Olduğu Ve Sistemin Gereksinimlerinde Belirli Standartların Aranmadığı Durumlarda, İşletme İçinde Özelleştirilmiş Sistemlerin Geliştirilmesinde
Çevik Geliştirme Yaklaşımlarından En Yayın Kullanılan Scrum’dur
Scrum
Scrum Yaklaşımı Çevik Yöntemlerin Teknik Yaklaşımları Yerine İteratif Geliştirme Yöntemine Odaklanmış Bir Çevik Metottur. Scrum’da 3 Faz Vardır. Birinci Fazda Proje Genel Hedefleri Ve Yazılım Mimarisinin Tasarımını Oluşturmak Üzere Ana Hat Planlama Yapılır.
Bu Aşamayı Her Turda Sistemde Bir Artım Sağlayan Sprint Devirleri Takip Eder. Son Aşamada Da Ürün Belgeleri, Kullanıcı El Kitapları Ve Projeden Elde Edilen Deneyimlerin Değerlendirildiği Proje Kapanış Fazı Vardır. Scrum Yaklaşımının İteratif Yapısını 2’nci Fazdaki Scrum Sprit Devri Oluşturur. Sprint Devirleri Sabit Zaman Aralıklarında Yapılır (2-4 Hafta)
Sistem Geliştirme Modellerinin Seçimi
- Maliyet Ve Değişiklik İsteklerinin Sıklığı
- İşlevsel Olmayan Gereksinimlerin Önemi
- Bilgi Sistemi Ömür Ve Teslim Zamanlaması
Bilgisayar Destekli Sistem Geliştirme Araçları
Bilgisayar Destekli Yazılım Mühendisliği Araçları Case Araçları Olarak Adlandırılır.
Bilgisayar Destekli Sistem Geliştirme Araçları İzleyen Kesimde 4 Kategoride Açıklanacaktır.
Bilgisayar Destekli Yazılım Mühendisliği Araçları
Case Sistem Geliştiricilerinin Karmaşık Bilgi Sistemlerini Yüksek Kalitede, Planlanan Zaman Ve Bütçede Tamamlanmasını Destekleyen Araçlardır. Case Araçlarının Amacı Yazılım Geliştirme Modellerindeki Süreçlerin Kontrol Edilmesi, Ölçeklenebilmesi Ve Kolay Yönetilebilmesidir. Case Araçları Yazılım Geliştirmek İçin Kullanılan Yazılımlar Olarak Özetlenebilir.
Case Araçlarının Mimarisinin Merkezinde Geliştiricilerin Veritabanı Vardır. Case Deposu. Bu Deponun Etrafında Sistem Modeli Ve Belgeleri Oluşturmak İçin Kullanılan Araçlar, Destekleyici Kaynaklar Bulunur.
Case Kaynakları:
- Diyagram Araçları; Sistem Süreç, Ve Kontrol Yapılarının Grafiksel Gösteriminde Kullanılır. Uml Tasarım Araçları, Veri Modelleme Araçları Örnek Verilebilir
- Bilgisayar Gösterim Ve Raporlama Üreticileri
- Analist Araçları
- Kalite Yönetim Araçları
- Proje Yönetim Araçları
- Tasarım Ve Program Üretici Araçları; Kod Üreten Yazılımlar Versiyon Kontrol Ve Yazılım Ayarlama Araçları Dönüşüm Yazılımları, Kod Yeniden Üretme Yazılımları
- Test Araçları
- Belgeleme Araçları
Süreç Yönetim Araçları
Sistem Geliştirme Modelindeki Fazların Yönetilmesi, Belgelenmesi, Çıktıların Yönetilmesi İçin Süreç Yönetim Araçları Kullanılır.
Proje Yönetim Araçları
Proje Yönetim Faaliyetleri; Planlama, Tahmin Ve Kaynak Atama, Zaman Çizelgesi Oluşturma, Proje Zaman Ve Bütçesine Göre İlerlemeyi İzleme Ve Kontrolünde Oluşur. Zamanlama Ve Bütçe İle Geliştirilmesi İçin Yapılan Faaliyetleri Destekler, Raporlamasında Yardımcı Olur.
Uygulama Geliştirme Ortamları
Uygulama Geliştirme Ortamlarına (Ade)’Ye Geçilmiştir. Bazı Ek Özellikler Eklenmiştir
- Programlama Dilleri Ve Derleyiciler: Önemli Hata Ayıklama Ve Program Yazma Desteği
- Arayüz Oluşturma Araçlar
- [size=medium][font=Arial, sans-serif]Ara Katman Yazılımları[/fo