OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE ARAÇ-GEREÇ GELİŞTİRME HAZIRLIK SORULARI
S.1- Kuklanın Erikson’a göre önemli özelliği nedir?
- Erikson’a göre girişimciliğin yüksek olduğu bu dönemde çocuğa sezdirmeden öğretmenin en kolay aracıdır.
S.2 – Kuklanın tarihsel başlangıcı nedir?
- Mısır’da ki yazılı kaynaklarda ipli kuklaların kullanıldığı belirtilmektedir. Kukla Orta Asya kültürünün bir kalıntısıdır.
S.3- Türkler, gölge oyunu ve karagöz’ü ………………………… ‘da tanımışlardır.
Cümlesindeki boşluğa yazılması gereken cevap nedir?
- 16. Yy’da
S.4- Osmanlı Tüklerinde ve Anadolu’da yaygın olarak kullanılan kukla çeşitleri hangisileridir?
- Osmanlı : İpli Kukla, El Kuklası, iskemle kukla, dev kuklası gibi çeşitli kuklalar vardı.
Anadolu: El kuklası ve ipli kukla olmak üzere iki çeşit kukla vardı.
S.5 – Kuklanın tanımı nedir?
- Kukla; kumaştan, alçıdan, tahtadan, kaşıktan, kâğıttan, kartondan vb. malzemelerden yapılmış, el, çubuk veya iplerle hareketleri kontrol edilebilen figürlerdir. Bu figürlerle yapılan gösterilere ise kukla oyunu adı verilir.
S.6- Kukla metaryellerini kullanırken dikkat edilmesi gereken özellikler nelerdir?
-
Kuklaların sınıf içerisinde bütün öğrenciler tarafından kolaylıkla görülebilmesi, duyulabilmesi ve algılanması gerekmektedir.
• Kuklaları kullanırken çocuklarla göz kontağı kurmak önemlidir.
• Kuklaları kullanırken çevreye, öne ve arkaya hızlı bir bakış ve göz gezdirme kuklanın ortam ile ilişkili olduğu izlenimini verir.
• Öne ve arkaya birkaç kez bakmak kuklaya şaşırma ifadesi kazandırabilir.
• Kuklanın soru sorulurken tavana bakması ya da uzaklara bakması konunun içeriğine ilgi göstermediği izlenimini verir.
• Dik bir baş ve sabit bakışlar kuklalara kızgın bir ifade verebilir.
• Yavaş hareketlerle göz gezdirme kuklaya incindiği ya da sıkıldığı izlenimini verir.
• Kuklanın kafasının yere eğilmesi üzüntüyü anlatabilir.
• Kafasının yükselmesi kuklanın inat ettiği izlenimini gösterebilir.
Kuklaları konuştururken önemli olan kullanılan cümlenin başlangıcı ve bitirilişidir. Çünkü çocuklar cümlenin başına ve bitişine konsantre olurlar. Bu nedenle kuklanın ağzı ya da hareketlerinin cümlenin başlangıç ve bitimi ile uyumlu yürütülmesi çocuklara kuklanın inandırıcılığı yönünde daha olumlu bir bakış açısı kazandırabilir.
• Kuklaların sürekli hareket ettirilmesi gerekmez, kuklalar kullanılırken hem çocukların hem de kullanan öğretmenin son derece rahat olması gerekmektedir. Önemli olan rahat bir biçimde çocukların kendilerini ifade edebilmesini ve öğretim sürecinden hoşlanmalarını sağlamaktır.
• Kukla kullanılırken öğretmen kuklalara bir kimlik kazandırmalıdır. Kuklanın bir yaşı, ismi, ailesi ve ailede bir konumu olmalıdır. Yaşadığı yer, sevdiği yiyecekler, televizyon programları, renkler ve müzikler olmalıdır.
• Kuklaların öğretim ortamlarında uygun kullanımı için hikâyeler ya da senaryolar yaratılabilir.
• Kuklalar örnek modeller olmalıdır. Çocuklar kuklaları hep örnek olarak görmelidir. Örneğin çocuklar kuklaları tembellik yaparken görmemelidir.
• Kuklaların öğretim sürecinde kullanımında kuklalar üzerinden çocuklara mesaj verilebilir. Örneğin çocukların değil kuklanın bir konu üzerindeki hatası düzeltilebilir.
S.7 – Gölge oyunu kahramanlarından Karagöz’ün özellikleri nelerdir?
-
Karagöz’ün yuvarlak yüzü dardır. Gözleri büyük, göz bebekleri iri ve siyahtır. Atılgan ve cesur ifadesinden dolayı “Karagöz” denilmiştir. Kısa ve kalkık burnu, yuvarlak, kalın kıvırcık bir sakalı vardır. Kafası keldir. Başını hızla hareket ettirdiği zaman başındaki sarık arkaya doğru giderek kel kafası ortaya çıkar. Karagöz her zaman halk diliyle konuşur. Karagöz ise hazır cevaptır. Belirgin bir işi yoktur. Kendisine ve ailesine iyi bir yaşam sağlamak için sürekli mücadele içindedir, fakat bunu bir türlü başaramaz. Kolay kandırılmasına rağmen Hacivat’ı ve diğer kişileri aldatabilir.
S.8- Gölge oyunu kahramanlarından Hacivat’ın özellikleri nelerdir?
- Hacivat nesirlerle süslenmiş akıcı bir konuşma sergiler. Yüzeysel bir bilgindir, bazı ünlü şiirleri ezbere okur, soylu kişilerin görgü kurallarını bilir. Kendisi okumuştur, Karagöz’ü cahillikle suçlar. Hacivat’ın kısa, yukarı doğru kalkık bir sakalı vardır. Her zaman mantıklı düşünür, durumları kabullenmeye hazırdır, üst sınıfın ahlaki prensiplerine bağlıdır ve kendisini bu prensiplere kolaylıkla uydurabilir.
S.9- kuklalar ………………………………….. ile kontrol edilir.
Cümlesinde boşluğu dolduracak cevap nedir?
El, Çubuk ve ip yardımıyla kontrol edilir.
S.10- Kuklaların okul öncesi eğitimde ki önemi nedir?
- Çocuklar kuklayı bir oyun gibi algıladıklarından öğretim sürecine katılımları daha kolay olur.
Günlük program içerisinde serbest zaman etkinlikleri, ana dili çalışmaları, yemek öncesi ve sonrası temizlik için, uyku öncesi ve sonrası hatta sanat etkinlikleri, fen ve matematik etkinliklerinde bile kuklalardan yararlanılabilir. Öz bakım becerileri kukla ile daha etkili verilebilir. Çocuklar öğretmenin sadece söz ile söylediği bir kuralı hatırlarken güçlük yaşayabilir; ancak kukla materyali kullanılarak daha çok duyuya hitap edilir ve verilen kuralı hatırlamak daha kolay ve eğlenceli olur. Çocukların el becerilerini katarak hazırladıkları kuklalara ilgileri daha yoğundur.
S.11- I. Kuklalar kullanılarak öğrencilerin yaparak yaşayarak öğrenmeleri sağlanabilir.
II. Kendilerinin zihinlerinde canlandırdıkları bir kuklayı seslendirmeleri sembolik olarak düşünmelerini sağlar.
III. Canlı olmayan bir durumu canlandırmak okul öncesi dönem çocuğu için aslında bir oyundur, kukla ile oynayarak öğrenirler.
IV. Kuklalar okul öncesi dönem çocuğu için somut örnekler sunar.
V. Hayvanlar, bitkiler, meslek grupları kuklaları ile çocuklara kavramlar daha kolay ve daha kalıcı bir biçimde verilebilir.
Yukarıda ki maddelerde belirtilen kuklanın özellikleri, çocuğun hangi gelişim dönemine olan etkilerdir?
--- Kuklanın Çocuğun bilişsel gelişimine olan etkileridir.
S.12 Kuklanın çocuğun gelişimine olan etkilerini kaça ayırabiliriz?
--- Bilişsel gelişimine etkisi
--- Yaratıcılıklarına olan etkisi
--- Dil gelişimlerine olan etkisi
--- Motor becerilerine olan etkisi
---Sosyal ve duygusal gelişimlerine olan etkisi
S.13- Okul öncesi dönemin, bir çocuğun yaşamında ki önemi nedir?
--- Okul öncesi dönem, çocukların gelişime açık oldukları, bilişsel açıdan belli kazanımları edinebilecek olgunlukta oldukları kritik evreleri barındıran bir dönemdir.
Okul öncesi dönem gelişimsel açıdan kritik davranışların kazanılması gereken, tesadüflere bırakılamayacak bir yaşam kesitidir.
Okul öncesi eğitim çocukların duygularının farkına varması ve ifade edebilmeleri için uygun ortamlar hazırlar.
S.14- Yaratıcılık nedir?
--- Yaratıcılık, orijinalliktir.
Herkesin gördüğünü görmek, duyduğunu duymaktır, ancak hiç kimsenin yapmayı düşünmediği durumu yapmaktır.
Yaratıcılık var olan duruma farklı yönlerden bakabilmektir.
S.15- Kuklanın çocukların yaratıcılıklarının gelişiminde ki etkileri nelerdir?
--- Kuklalar ile oyunda çocukların hayal gücünü, yeteneklerini ve yaratıcı düşünmelerini geliştirir. Çocuklara sunulan farklı kukla karakterleri onların hayal dünyalarının gelişmesine yardım eder.
Kuklaların hazırlanmasında bile yaratıcı fikirler ortaya koyabilirler.
Özgün kuklalar ortaya koyabilirler.
Hazır bir kukla ile farklı karakterlere kolayca girebilirler.
S.16- Kuklanın çocukların dil gelişimine olan etkileri nelerdir?
--- Çocuklar kuklaları oynatırken dili etkin bir biçimde kullanmaktadır.
Öğretmen çocuklara kuklalarla öykü anlatırken çocuklar yeni kelimeler öğrenir ve öğrendiği bu kelimelerin hangi durumlarda kullanıldığına ilişkin düşünceleri gelişir.
Düzgün cümleler kurma, espri yapma, düşüncelerini çekinmeden açığa vurma kuklalarla oyun sırasında desteklenmektedir.
Kuklalar ile yapılan etkinlikler çocuğun dili akıcı, anlaşılır bir şekilde kullanma ve konuşmalarında Türkçe dil kurallarını kullanma, kendini rahat bir şekilde ifade etme gibi dil gelişimine katkı sağlar.
S.17- Kuklanın motor becerilerinin gelişiminde ki etkileri nelerdir?
--- Öncelikle kukla oynatımı bir oyundur ve çocuğun enerjini doğru yol ile boşaltmasını sağlar.
Kuklalar çocukların zihinleriyle beden organlarının eşgüdümlü hareket etmesini gerektirir.
Kukla girdiği karakter rolüne uygun davranmalıdır.
El göz konsantrasyonu ile çocuğun motor becerileri denge kavramını öğrenir.
Kuklaları canlandırmak için küçük motor beceriler yoğun olarak çalışır.
Kuklalar çocukların motor becerileri için isteyerek ya da istemeden olumlu yaşantılar hazırlar.
Kukla ile oynamak çocukların küçük kas becerilerini geliştirir.
S.18- Kuklaların çocuklarda ki duygusal gelişimlerine olan etkileri nelerdir?
--- Kuklalar çocukları eğlendirir, neşelendirir ve fark etmeden öğrenmelerini sağlar.
Kukla materyalleri çocukların konuşmaları ve kendilerini ifade edebilmeleri için rahat bir ortam oluşturur. Çünkü konuşan ve yanıt veren yani iletişim kuran kukladır. Sohbet etmek çocuklar için problem olmaktan çıkar ve oyun haline dönüşür.
Çocuğu psikolojik ve sosyal baskılardan kurtararak duygu ve düşüncelerini ifade etme fırsatı verir.
Çocuğu tanımada yetişkine yardımcı olması bakımından bir tanıma tekniği olarak da kullanılmaktadır.
Çocuk kukla oynatırken kendisini kızdıran durumu kukla karakterinin ağzından daha kolay anlatabilir.
Mutluluk, üzüntü, korku, şaşırma ve kızgınlık gibi duygular ile bu duygularda oluşan yüz ifadeleri arasında ilişki kurarlar.
S.19- Kuklaların çocukların sosyal gelişimine olan etkileri nelerdir?
--- Kuklalar çocuğun grupla birlikte çalışma, dinleme, diğer kişilerle ilişki kurma, paylaşma, sorumluluk alma gibi sosyal ilişkilerini geliştirir.
Çocuklar kukla karakterini oynatırken kendini o karakterin kimliğine sokarak onun gibi düşünüp hissetmeye çalışacaktır.
Kuklacılık çalışmasında yetenek ve beceri gelişmesi imkânı vardır.
Grup çalışması, yardımlaşma ve araştırma vardır.
S.20- Okul öncesi dönemi çocuklarının sağlıklı gelişimini sağlamayı amaçlayan ve okul öncesi eğitim kurumlarında mutlaka bulunması gereken merkezin adı nedir? Neden önemlidir?
--- Kukla Öğrenme Merkezi denir. Uygun araç gereç ile donatılmış kukla öğrenme merkezi çocukların hayal güçlerini yansıttıkkları oyun ve öğrenme ortamlardır.
S.21 – Kuklaların değişik isimler altında gruplanmasının nedeni nedir?
--- Hareket ettirilme özelliğine gore sınıflandırılır.