ÜNİTE 5 – Muhasebe Süreci
• İşletmelerin faaliyetlerinin sürekliliği esas olmakla birlikte, bu faaliyetlerin belli zaman
dilimleri itibariyle hesaplar üzerinde kesilmesi ve böylece faaliyet sonuçlar›n›n
karşılaştırılmasıyla işletme yönetiminin başarısının değerlendirilmesi, mali durumun ve mali
durumdaki değişmenin izlenmesi ve değerlendirilmesi söz konusudur.
Bu süreç, birinci ünitedeki açıklamalardan da hatırlayacağınız gibi, işletmenin işe başlarken ve
her dönem başındaki mali durumunun (V = S + B) belirlenmesi ile başlar.
Dönem başı (işe başlama) bilgileriyle birlikte, dönem içinde gerçekleşen bütün mali olay ve
işlemler yanında dönem sonunda yapılan sayım, değerleme ve düzeltme işlemlerini de
kapsayacak şekilde işlemlerin belgelendirilerek kayıt ortamına aktarılması, konularına göre
sınıflandırılması ve mali tablolar şeklinde özetlendikten sonra, dönem içinde kullanılan
hesapların kapatılmasıyla son bulur.İşe yeni başlayan işletmede muhasebe işlemlerine nereden
başlanmaktadır?
• İşletmelerin hukuki yapısı ve faaliyet konusu ne olursa olsun kuruluş tarihi itibariyle ilk
yapacakları iş mali durumlarını belirlemektir. Mali durumun (varlık, borç ve sermayenin) tür,
miktar ve tutar olarak belirlenmesine envanter çıkarmak denir. İşine devam etmekte olan
işletmelerde yeni dönemin muhasebe işlemlerine nereden başlanmaktadır?
• İşine devam etmekte olan işletmelerde yeni dönemin başında ilk yapılacak iş, yine dönem
başındaki mali durumun belirlenmesidir. Ancak yeni kurulan işletmelerden farklı olarak bu bilgi,
önceki dönemin kapanış bilançosundan alınır, ayrıca envanter çıkarmaya gerek yoktur. Diğer
işlemler aynı sırayla devam ettirilir.
ÜNİTE 6 – Muhasebenin Temel Kavramları ve Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri
• Muhasebe bilgilerinin elde edilmesi ve açıklanması ile ilgili uygulamalarda, bu bilgilerle
ilgilenen tarafların yararlarını dengeli şekilde göz önünde tutan, deneyim ve mantıktan doğan,
yararlılıkları genellikle kabul edilen belli kurallara uyulur. Bu kurallar "genel kabul görmüş
muhasebe ilkeleri" adıyla bilinir. Bu ilkelerin teorik dayanağı "muhasebenin temel kavramları"
dır. Kavramlar, muhasebe problemlerinin çözümü için uygulanacak ilkelerin belirlenmesinde
veya değişen durumlara göre yeni ilkelerin geliştirilmesinde temel olacak görüşleri yansıtır.
• Muhasebe ilkelerinin dayanağını oluşturan ve muhasebe uygulamalarına yön veren, evrensel
nitelikteki muhasebenin temel kavramları, aşağıda belirtildiği gibi 12 başlıkta toplanmıştır;
Sosyal sorumluluk, Kişilik, İşletmenin sürekliliği, Dönemsellik, Parayla ölçme, Tarihi maliyet
esası, İhtiyatlılık, Tam açıklama, Tutarlılık, Verilerin güvenilir olması, Önemlilik ve Özün önceliği
kavramı. Çeşitli kesimlere bilgi üreten ve işletmenin varlıkları, sermayesi ve borçları üzerinde
değişmeler yaratan işlemlerin izlenmesine ve kontrolüne olanak sağlayan genel kabul görmüş
muhasebe ilkeleri nelerdir ve her biri ne için kullanılır?
• Muhasebe uygulamalarını oluşturan muhasebe usulleri, işlemleri ve yöntemleri genel kabul
görmüş muhasebe ilkelerine dayanır. Bu ilkeler de temel kavramlara dayanmakta olup, hepsi
birlikte bir bütünü oluşturur.
ÜNİTE 7 – Stoklar
• İşletmelerde önemli bir varlık unsuru olan stoklar; işletmenin satmak, üretimde kullanmak
veya tüketmek amacıyla edindiği, ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, yan
ürün, artık ve hurda gibi bir yıldan az bir sürede kullanılacak olan veya bir yıl içinde nakde
çevrilebileceği düşünülen varlıklardan oluşur. Bu kapsama giren varlıkların en önemlileri
tekdüzen hesap planına göre şu hesaplarda izlenir:
150 İlk Madde ve Malzeme
151 Yarı Mamuller – Üretim
152 Mamuller
153 Ticari Mallar
Katma değer vergisinin mal alımı, satımı ile ilişkisi nedir?
Bu işlemlerle ilgili olarak ortaya çıkan katma değer vergisi hangi hesaplarda izlenir?
• Katma değer vergisi harcamaları vergilendiren bir vergi türüdür. Çok özet olarak ifade etmek
gerekirse, mal ve hizmet alımında bedelin belirli bir yüzdesi kadar ayrıca KDV ödenir. İşletmeler
mal ve hizmet alımlarında ödedikleri KDV yi 191 İndirilecek KDV Hesabına kaydederler; satışlarda
aldıkları KDV yi 391 Hesaplanan KDV Hesabına kaydederler. Aralıklı envanter yönteminin temel
özelliği nedir? Bu yöntemde ilgili hesaplar nasıl işlem görür? Dönem sonunda satılan malların
maliyeti nasıl hesaplanır?
• Aralıklı envanter yöntemi; işletmedeki mal mevcudunun ancak, belirli aralıklarla yapılacak
sayım ve değerleme ile bilinebileceği, ondan sonrada yapılacak bazı hesaplamalarla bulunacağı
esasına dayalı bir yöntemdir. Bu yöntemde dönem başı mal mevcudu, alışlar, alış giderleri, alış
iskontoları ve alış iadeleri "153 Ticari Mallar Hesabı"nda satışlar ise "600 Yurtiçi Satışlar" ve varsa
"601 Yurtdışı Satışlar Hesabı"nda satış giderleri, satış iadeleri ve satış is kontoları kendi adlarını
taşıyan hesaplarda izlenir. Dönem sonunda da sayım yapılarak, dönem sonu mal mevcudu,
dönem başı mal mevcudu ile dönem alışlarından oluşan mal toplamından düşülerek satılan
malların maliyeti bulunur ve bulunan bu maliyet tutarı Ticari Mallar Hesabından çıkarılarak
Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabına devredilir.
ÜNİTE 8 - Hazır Değerler ve Menkul Kıymetler
• Hazır değerler, nakit olarak elde veya bankada bulunan para ve para gibi kullanılan varlıklar ile
istenildiği zaman paraya çevrilme olanağı bulunan varlıklardır. İşletmenin para hareketleri Kasa
Hesabına kaydedilerek izlenir. Kasaya değişik tarihlerde giren ve çıkan paralar bu hesaba
kaydedilir. Kasa Hesabı, kasaya para girdiğinde borçlanır; kasadan para çıktığında alacaklanır.
• İşletmeler sattıkları malların veya yaptıkları hizmetlerin karşılığında çek aldıklarında, bu
çeklerin tutarları Alınan Çekler Hesabının borcuna kaydedilir. Çekin tahsil edilmesi, veya
başkasına ciro edilmesi gibi nedenlerle elden çıkan çekler, söz konusu hesabın alacağına
kaydedilir.
• İşletmeler, kasada tutmak istemedikleri nakit paralarını bankalar nezdinde açtırdıkları ticari
mevduat hesabına yatırırlar. Bir varlık niteliğinde olan ticari mevduat Bankalar Hesabında
izlenir. Bankalardaki hesaba değişik şekilde yatırılan paralar bu hesabın borcuna ve yine değişik
şekillerde çekilen paralar ise, hesabın alacağına kaydedilir.
• İşletmeler, çeşitli ödemelerini genellikle bankalardaki hesapları üzerine düzenledikleri çeklerle
yaparlar. Üçüncü kişilere verilen çekler lehdarı tarafından bankadan tahsil edilinceye kadar
Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabında izlenir. Kişi ve kurumlara çek verildiğinde hesap
alacaklanır; bu çekin bankadan tahsil edildiği anlaşıldığında hesap borçlandırılır. Menkul
kıymetler deyince ne anlaşılır? Bu gruba giren varlık kalemlerine ilişkin olarak Tekdüzen Hesap
Planında yer alan hesapların işleyişi nasıldır?
• Menkul Kıymetler, faiz geliri veya kar payı sağlamak veya fiyat değişmelerinden yararlanarak
kar elde etmek amacı ile geçici bir süre elde tutulmak üzere alınan hisse senedi, tahvil, hazine
bonosu, finansman bonosu, yatırım fonu katılma belgesi, kar-zarar ortaklığı belgesi, gelir
ortaklığı senedi gibi menkul kıymetlerdir. Bu kıymetler; "Hisse Senetleri, Özel Kesim Tahvil,
Senet ve Bonoları", "Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları", "Diğer Menkul Kıymetler" adını
taşıyan aktif nitelikli hesaplarda izlenir. Menkul kıymetler satın alındığında alış bedeli üzerinden
ilgili hesabın borcuna, satıldığında yine alış bedeli üzerinden ilgili hesabın alacağına
kaydedilerek muhasebeleştirilir. Bu nedenle cüzdanda menkul kıymet varsa bu hesaplar borç
kalanı verecektir. Alış bedeli ile satış bedeli arasında ortaya çıkacak satış karı veya zararı Menkul
Kıymet Satış Karları Hesabına ya da Menkul Kıymet Satış Zararları Hesabına kaydedilir
ÜNİTE 9 - Alacaklar
• Geniş anlamı ile "alacaklar" kredili mal satışları yanında başka nedenlerle doğan çeşitli
alacakları kapsar. Bu çerçeve içinde alacaklar, işletmenin üçüncü kişilere (müşterilere,
personele ortaklara, çeşitli kuruluşlara) karşı ileri süreceği bir çeşit hak
olmaktadır. Tekdüzen Hesap Planında alacaklar:
1. Ticari Alacaklar
2. Diğer Alacaklar
şeklinde iki ana gruba ayrılmaktadır. Ticari Alacaklar ve Diğer Alacaklar senetli olup
olmamalarına ve alacaklı olunan kişi ve kuruluşlara bağlı olarak çeşitli hesaplarda izlenirler.
• Ticari alacaklar, işletmenin ticari faaliyetlerine bağlı ortaya çıkan senetli ve senetsiz alacakları
kapsar. Tekdüzen Hesap Planında "Ticari Alacaklar" grubunda yer alan ana hesapların bazıları
şunlardır:
120 ALICILAR
121 ALACAK SENETLERİ
126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR
İşletmelerin ticari faaliyetleri sonucu doğan senetsiz alacaklarıyla ilgili işlemler nasıl
muhasebeleştirilir?
• İşletmelerin satış hasılatını artırmak için kredili satış yapmaları yaygın bir uygulamadır. Eğer,
kredili satış yapılan kişi ya da kuruluşa güven duyuluyorsa, bu satış bedeli için senet bile
alınmayarak belirli bir tutara kadar açık cari hesap kredisi olanağı sağlanır. Bu durumda
müşterilerden senetsiz ticari alacak doğar. Bu alacak, daha önce satış işlemlerinin
muhasebeleştirilmesinde görüldüğü gibi "120 ALICILAR HESABI"nda izlenir. "Alıcılar Hesabı"
senetsiz ticari alacak doğduğunda borçlandırılır; alacak tahsil edildiğinde veya başka bir nedenle
ortadan kalktığında alacaklandırılır. İşletmenin ticari faaliyetleri sonucu doğan senetli
alacaklarıyla ilgili işlemler nasıl muhasebeleştirilir?
• Günümüzde ticari alacakların senede (bono ya da poliçe) bağlanması genel uygulamadır.
Satılan malların bedeli karşılığında alınan alacak senetleri, işletmenin alacağına bir güvence
sağlayacağı gibi bu senetlerin ciro edilerek ödemede kullanılması yanında iskonto ettirilerek
vadesinden önce nakde dönüştürme olanağını sağlar. İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal
veya hizmet satışlarından kaynaklanan ve senede bağlanmış olan alacakları "121 ALACAK
SENETLERİ HESABI"nda izlenir.
ÜNİTE 10 – Duran Varlıklar
• Tekdüzen Hesap Planında "Duran Varlıklar; bir yıldan daha uzun sürelerde işletme
faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak amacıyla elde edilen ve ilke olarak bir yılda
paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülmeyen varlıklar " olarak tanımlanmaktadır.
• Tek düzen Hesap Planında duran varlıklar grubunda yer alan alt grupların başlıcaları
- Uzun vadeli ticari alacaklar
- Mali duran varlıklar
- Maddi duran varlıklar ve
- Maddi olmayan duran varlıklardır.
Maddi duran varlıklar grubu içinde yer alan varlıklar Tekdüzen Hesap Planına göre hangi
hesaplarda izlenir?
Bu varlıklarla ilgili işlemler nasıl muhasebeleştirilir?
- İşletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve fiziksel bir yapıya sahip olan, öngörülen
ömürleri bir yıldan daha uzun olması nedeniyle amortismana konu olan (arsa ve arazi dışında)
varlıklara maddi duran varlıklar denir.
• İşletmelerin faaliyetlerinin sürekliliği esas olmakla birlikte, bu faaliyetlerin belli zaman
dilimleri itibariyle hesaplar üzerinde kesilmesi ve böylece faaliyet sonuçlar›n›n
karşılaştırılmasıyla işletme yönetiminin başarısının değerlendirilmesi, mali durumun ve mali
durumdaki değişmenin izlenmesi ve değerlendirilmesi söz konusudur.
Bu süreç, birinci ünitedeki açıklamalardan da hatırlayacağınız gibi, işletmenin işe başlarken ve
her dönem başındaki mali durumunun (V = S + B) belirlenmesi ile başlar.
Dönem başı (işe başlama) bilgileriyle birlikte, dönem içinde gerçekleşen bütün mali olay ve
işlemler yanında dönem sonunda yapılan sayım, değerleme ve düzeltme işlemlerini de
kapsayacak şekilde işlemlerin belgelendirilerek kayıt ortamına aktarılması, konularına göre
sınıflandırılması ve mali tablolar şeklinde özetlendikten sonra, dönem içinde kullanılan
hesapların kapatılmasıyla son bulur.İşe yeni başlayan işletmede muhasebe işlemlerine nereden
başlanmaktadır?
• İşletmelerin hukuki yapısı ve faaliyet konusu ne olursa olsun kuruluş tarihi itibariyle ilk
yapacakları iş mali durumlarını belirlemektir. Mali durumun (varlık, borç ve sermayenin) tür,
miktar ve tutar olarak belirlenmesine envanter çıkarmak denir. İşine devam etmekte olan
işletmelerde yeni dönemin muhasebe işlemlerine nereden başlanmaktadır?
• İşine devam etmekte olan işletmelerde yeni dönemin başında ilk yapılacak iş, yine dönem
başındaki mali durumun belirlenmesidir. Ancak yeni kurulan işletmelerden farklı olarak bu bilgi,
önceki dönemin kapanış bilançosundan alınır, ayrıca envanter çıkarmaya gerek yoktur. Diğer
işlemler aynı sırayla devam ettirilir.
ÜNİTE 6 – Muhasebenin Temel Kavramları ve Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri
• Muhasebe bilgilerinin elde edilmesi ve açıklanması ile ilgili uygulamalarda, bu bilgilerle
ilgilenen tarafların yararlarını dengeli şekilde göz önünde tutan, deneyim ve mantıktan doğan,
yararlılıkları genellikle kabul edilen belli kurallara uyulur. Bu kurallar "genel kabul görmüş
muhasebe ilkeleri" adıyla bilinir. Bu ilkelerin teorik dayanağı "muhasebenin temel kavramları"
dır. Kavramlar, muhasebe problemlerinin çözümü için uygulanacak ilkelerin belirlenmesinde
veya değişen durumlara göre yeni ilkelerin geliştirilmesinde temel olacak görüşleri yansıtır.
• Muhasebe ilkelerinin dayanağını oluşturan ve muhasebe uygulamalarına yön veren, evrensel
nitelikteki muhasebenin temel kavramları, aşağıda belirtildiği gibi 12 başlıkta toplanmıştır;
Sosyal sorumluluk, Kişilik, İşletmenin sürekliliği, Dönemsellik, Parayla ölçme, Tarihi maliyet
esası, İhtiyatlılık, Tam açıklama, Tutarlılık, Verilerin güvenilir olması, Önemlilik ve Özün önceliği
kavramı. Çeşitli kesimlere bilgi üreten ve işletmenin varlıkları, sermayesi ve borçları üzerinde
değişmeler yaratan işlemlerin izlenmesine ve kontrolüne olanak sağlayan genel kabul görmüş
muhasebe ilkeleri nelerdir ve her biri ne için kullanılır?
• Muhasebe uygulamalarını oluşturan muhasebe usulleri, işlemleri ve yöntemleri genel kabul
görmüş muhasebe ilkelerine dayanır. Bu ilkeler de temel kavramlara dayanmakta olup, hepsi
birlikte bir bütünü oluşturur.
ÜNİTE 7 – Stoklar
• İşletmelerde önemli bir varlık unsuru olan stoklar; işletmenin satmak, üretimde kullanmak
veya tüketmek amacıyla edindiği, ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, yan
ürün, artık ve hurda gibi bir yıldan az bir sürede kullanılacak olan veya bir yıl içinde nakde
çevrilebileceği düşünülen varlıklardan oluşur. Bu kapsama giren varlıkların en önemlileri
tekdüzen hesap planına göre şu hesaplarda izlenir:
150 İlk Madde ve Malzeme
151 Yarı Mamuller – Üretim
152 Mamuller
153 Ticari Mallar
Katma değer vergisinin mal alımı, satımı ile ilişkisi nedir?
Bu işlemlerle ilgili olarak ortaya çıkan katma değer vergisi hangi hesaplarda izlenir?
• Katma değer vergisi harcamaları vergilendiren bir vergi türüdür. Çok özet olarak ifade etmek
gerekirse, mal ve hizmet alımında bedelin belirli bir yüzdesi kadar ayrıca KDV ödenir. İşletmeler
mal ve hizmet alımlarında ödedikleri KDV yi 191 İndirilecek KDV Hesabına kaydederler; satışlarda
aldıkları KDV yi 391 Hesaplanan KDV Hesabına kaydederler. Aralıklı envanter yönteminin temel
özelliği nedir? Bu yöntemde ilgili hesaplar nasıl işlem görür? Dönem sonunda satılan malların
maliyeti nasıl hesaplanır?
• Aralıklı envanter yöntemi; işletmedeki mal mevcudunun ancak, belirli aralıklarla yapılacak
sayım ve değerleme ile bilinebileceği, ondan sonrada yapılacak bazı hesaplamalarla bulunacağı
esasına dayalı bir yöntemdir. Bu yöntemde dönem başı mal mevcudu, alışlar, alış giderleri, alış
iskontoları ve alış iadeleri "153 Ticari Mallar Hesabı"nda satışlar ise "600 Yurtiçi Satışlar" ve varsa
"601 Yurtdışı Satışlar Hesabı"nda satış giderleri, satış iadeleri ve satış is kontoları kendi adlarını
taşıyan hesaplarda izlenir. Dönem sonunda da sayım yapılarak, dönem sonu mal mevcudu,
dönem başı mal mevcudu ile dönem alışlarından oluşan mal toplamından düşülerek satılan
malların maliyeti bulunur ve bulunan bu maliyet tutarı Ticari Mallar Hesabından çıkarılarak
Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabına devredilir.
ÜNİTE 8 - Hazır Değerler ve Menkul Kıymetler
• Hazır değerler, nakit olarak elde veya bankada bulunan para ve para gibi kullanılan varlıklar ile
istenildiği zaman paraya çevrilme olanağı bulunan varlıklardır. İşletmenin para hareketleri Kasa
Hesabına kaydedilerek izlenir. Kasaya değişik tarihlerde giren ve çıkan paralar bu hesaba
kaydedilir. Kasa Hesabı, kasaya para girdiğinde borçlanır; kasadan para çıktığında alacaklanır.
• İşletmeler sattıkları malların veya yaptıkları hizmetlerin karşılığında çek aldıklarında, bu
çeklerin tutarları Alınan Çekler Hesabının borcuna kaydedilir. Çekin tahsil edilmesi, veya
başkasına ciro edilmesi gibi nedenlerle elden çıkan çekler, söz konusu hesabın alacağına
kaydedilir.
• İşletmeler, kasada tutmak istemedikleri nakit paralarını bankalar nezdinde açtırdıkları ticari
mevduat hesabına yatırırlar. Bir varlık niteliğinde olan ticari mevduat Bankalar Hesabında
izlenir. Bankalardaki hesaba değişik şekilde yatırılan paralar bu hesabın borcuna ve yine değişik
şekillerde çekilen paralar ise, hesabın alacağına kaydedilir.
• İşletmeler, çeşitli ödemelerini genellikle bankalardaki hesapları üzerine düzenledikleri çeklerle
yaparlar. Üçüncü kişilere verilen çekler lehdarı tarafından bankadan tahsil edilinceye kadar
Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabında izlenir. Kişi ve kurumlara çek verildiğinde hesap
alacaklanır; bu çekin bankadan tahsil edildiği anlaşıldığında hesap borçlandırılır. Menkul
kıymetler deyince ne anlaşılır? Bu gruba giren varlık kalemlerine ilişkin olarak Tekdüzen Hesap
Planında yer alan hesapların işleyişi nasıldır?
• Menkul Kıymetler, faiz geliri veya kar payı sağlamak veya fiyat değişmelerinden yararlanarak
kar elde etmek amacı ile geçici bir süre elde tutulmak üzere alınan hisse senedi, tahvil, hazine
bonosu, finansman bonosu, yatırım fonu katılma belgesi, kar-zarar ortaklığı belgesi, gelir
ortaklığı senedi gibi menkul kıymetlerdir. Bu kıymetler; "Hisse Senetleri, Özel Kesim Tahvil,
Senet ve Bonoları", "Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları", "Diğer Menkul Kıymetler" adını
taşıyan aktif nitelikli hesaplarda izlenir. Menkul kıymetler satın alındığında alış bedeli üzerinden
ilgili hesabın borcuna, satıldığında yine alış bedeli üzerinden ilgili hesabın alacağına
kaydedilerek muhasebeleştirilir. Bu nedenle cüzdanda menkul kıymet varsa bu hesaplar borç
kalanı verecektir. Alış bedeli ile satış bedeli arasında ortaya çıkacak satış karı veya zararı Menkul
Kıymet Satış Karları Hesabına ya da Menkul Kıymet Satış Zararları Hesabına kaydedilir
ÜNİTE 9 - Alacaklar
• Geniş anlamı ile "alacaklar" kredili mal satışları yanında başka nedenlerle doğan çeşitli
alacakları kapsar. Bu çerçeve içinde alacaklar, işletmenin üçüncü kişilere (müşterilere,
personele ortaklara, çeşitli kuruluşlara) karşı ileri süreceği bir çeşit hak
olmaktadır. Tekdüzen Hesap Planında alacaklar:
1. Ticari Alacaklar
2. Diğer Alacaklar
şeklinde iki ana gruba ayrılmaktadır. Ticari Alacaklar ve Diğer Alacaklar senetli olup
olmamalarına ve alacaklı olunan kişi ve kuruluşlara bağlı olarak çeşitli hesaplarda izlenirler.
• Ticari alacaklar, işletmenin ticari faaliyetlerine bağlı ortaya çıkan senetli ve senetsiz alacakları
kapsar. Tekdüzen Hesap Planında "Ticari Alacaklar" grubunda yer alan ana hesapların bazıları
şunlardır:
120 ALICILAR
121 ALACAK SENETLERİ
126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR
İşletmelerin ticari faaliyetleri sonucu doğan senetsiz alacaklarıyla ilgili işlemler nasıl
muhasebeleştirilir?
• İşletmelerin satış hasılatını artırmak için kredili satış yapmaları yaygın bir uygulamadır. Eğer,
kredili satış yapılan kişi ya da kuruluşa güven duyuluyorsa, bu satış bedeli için senet bile
alınmayarak belirli bir tutara kadar açık cari hesap kredisi olanağı sağlanır. Bu durumda
müşterilerden senetsiz ticari alacak doğar. Bu alacak, daha önce satış işlemlerinin
muhasebeleştirilmesinde görüldüğü gibi "120 ALICILAR HESABI"nda izlenir. "Alıcılar Hesabı"
senetsiz ticari alacak doğduğunda borçlandırılır; alacak tahsil edildiğinde veya başka bir nedenle
ortadan kalktığında alacaklandırılır. İşletmenin ticari faaliyetleri sonucu doğan senetli
alacaklarıyla ilgili işlemler nasıl muhasebeleştirilir?
• Günümüzde ticari alacakların senede (bono ya da poliçe) bağlanması genel uygulamadır.
Satılan malların bedeli karşılığında alınan alacak senetleri, işletmenin alacağına bir güvence
sağlayacağı gibi bu senetlerin ciro edilerek ödemede kullanılması yanında iskonto ettirilerek
vadesinden önce nakde dönüştürme olanağını sağlar. İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal
veya hizmet satışlarından kaynaklanan ve senede bağlanmış olan alacakları "121 ALACAK
SENETLERİ HESABI"nda izlenir.
ÜNİTE 10 – Duran Varlıklar
• Tekdüzen Hesap Planında "Duran Varlıklar; bir yıldan daha uzun sürelerde işletme
faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak amacıyla elde edilen ve ilke olarak bir yılda
paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülmeyen varlıklar " olarak tanımlanmaktadır.
• Tek düzen Hesap Planında duran varlıklar grubunda yer alan alt grupların başlıcaları
- Uzun vadeli ticari alacaklar
- Mali duran varlıklar
- Maddi duran varlıklar ve
- Maddi olmayan duran varlıklardır.
Maddi duran varlıklar grubu içinde yer alan varlıklar Tekdüzen Hesap Planına göre hangi
hesaplarda izlenir?
Bu varlıklarla ilgili işlemler nasıl muhasebeleştirilir?
- İşletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve fiziksel bir yapıya sahip olan, öngörülen
ömürleri bir yıldan daha uzun olması nedeniyle amortismana konu olan (arsa ve arazi dışında)
varlıklara maddi duran varlıklar denir.